Przemysł

Prowadzona od średniowiecza działalność górnicza na terenie Jaworzna i okolicy przechodziła okresy o zróżnicowanej aktywności. Przez ponad osiemset lat (z krótszymi lub dłuższymi przerwami) wydobywano tu : rudy ołowiu, rudy cynku a nawet w nieznacznych ilościach rudy żelaza, eksploatowano złoża węgla, piasku, wapieni i dolomitów.

Eksploatacji towarzyszyło rozwijające się równolegle budownictwo przemysłowe. Obok zabudowań kopalń węgla wznoszone były huty cynku (dwie w Jaworznie, trzy w Dąbrowie, jedna w Niedzieliskach), ałunownie (cztery), huty szkła (dwie). W drugiej połowie XIX w. powstały dwie duże fabryki: cementownia i wytwórnia sody amoniakalnej. Przełom wieków XIX i XX to czas rozwoju energetyki trwający nieprzerwanie do dziś. W pierwszej połowie XX w. zbudowano fabrykę wyrobów chemicznych.

Wraz z rozwojem przemysłu rozwijały się: rzemiosło, budownictwo, transport i handel. Powstawały miejsca pracy przyciągające chętnych z różnych stron. Ostatnia dekada XX w. przyniosła miastu upadek wielu zakładów przemysłowych. Znikają bezpowrotnie oryginalne i na swój piękne obiekty architektury przemysłowej. Pozostały i nadal rozwijają się: energetyka i związane z nią górnictwo.