Miejsca Pamięci w Jaworznie

„Nie powinniśmy odejść z tej ziemi nie zostawiając śladów, które polecać będą naszą pamięć potomniści."
Napoleon Bonaparte

Szczakowa

Miejsca Pamięci w Jaworznie

Pomnik Grunwaldu

Pomnik położony jest poniżej kościoła parafialnego pod wezwaniem św. Elżbiety Węgierskiej w Szczakowej. W 1909 roku za sprawą mieszkańców Szczakowej powstał komitet obywatelski, stawiający sobie za cel uczczenie pięćsetnej rocznicy zwycięstwa pod Grunwaldem. Pomimo sprzeciwu zaborców austriackich, chcących uniknąć antycesarskich wystąpień oraz rozruchów, udało się zrealizować cel. Obchody odsłonięcia pomnika i uroczystości związane z rocznicą zwycięstwa pod Grunwaldem przebiegły w sposób spokojny. Od tego czasu zaborca nie sprzeciwiał się kolejnym obchodom. W 1939 roku władze niemieckie nakazały rozebranie pomnika. Część elementów zostało ukrytych i po wyzwoleniu były wstawione w odbudowany pomnik.

Pomnik Grunwaldu

Pomnik powieszonych

W Szczakowej przy ulicy Jagiellońskiej, nad Kozi Brodem, znajduję się pomnik pamięci powieszonych w dniu 14 stycznia 1942 roku. W skład pomnika wchodzą: krzyż z przymocowaną koroną z drutu kolczastego, stojąca przed nim czasza na szerokiej stopie oraz bliżej chodnika tablica umocowana na murku informująca o ofiarach okupanta. Wydarzeniem poprzedzającym egzekucję był rabunek kolejowy. Kolejarze ze Szczakowej, z racji że byli dobrze poinformowani o towarach przewożonych przez miasto, w celu poprawy swej doli przeprowadzili akcję rabunkową. Dodatkowym czynnikiem było częste przeciwstawianie się okupantowi oraz branie udziału w akcjach sabotażowych. W tym miejscu, 29 kwietnia 1944 roku, Niemcy powtórzyli egzekucję wieszając 6 kolejarzy z Długoszyna.

Pomnik powieszonych

Pomnik Tadeusza Kościuszki

Obelisk Tadeusza Kościuszki postawiony dla upamiętnienia powstańców, umieszczony jest w Szczakowej przy ul. Tadeusza Kościuszki. Grupa ochotników w ilości około 200 górników w pierwszych dniach marca 1794 roku wyruszyła wraz z wozami załadowanymi żywnością, w celu dołączenia do powstania. Pomnik ustawiony został najprawdopodobniej w 1922 roku z inicjatywy uczniów szkoły zawodowej towarzystwa szkół ludowych, a następnie rozebrany w 1939 roku przez okupanta niemieckiego. Najważniejsze elementy pomnika zostały ukryte. Po wyzwoleniu pomnik stanął ponownie na swoim miejscu. W latach osiemdziesiątych pomnik został przewrócony i rozbity, następnie dzięki staraniom mieszkańców został zmodernizowany i odbudowany.

Pomnik Tadeusza Kościuszki

Tablica upamiętniająca 160 lat kolei żelaznej

Tablica upamiętnia 160. rocznicę powstania kolei. Jednak jak wynika z treści jest poświęcona każdej osobie, która przyczyniła się do budowy i rozwoju kolei na tym terenie. Tablica umieszczona jest na dworcu w Szczakowej.

Tablica upamiętniająca 160 lat kolei żelaznej

Grób Grzegorza Noska

Grzegorz Nosek(27 XI 1976 – 12 IX 2004) kapral służący w 6. Batalionie Logistycznym, z którym wyruszył na III zmianę w Iraku. Tam też podczas ostrzału osłonił swojego dowódcę. Został pośmiertnie odznaczony „Krzyżem Zasługi za Dzielność”. Grób znajduje się na prawo od Kaplicy, na cmentarzu w Szczakowej.

Grób Grzegorza Noska

Grób Aleksandra Radomskiego

Aleksander Radomski (1895 – 14 I 1942) jeden z powieszonych kolejarzy w trakcie egzekucji z 14 stycznia 1942 roku. Członek ZWZ oraz pracownik węzła kolejowego. Egzekucją kierowali funkcjonariusze Gestapo z Katowic przy udziale SS i policji. Grób znajduje się przy alei wiodącej od bocznego wejścia na cmentarz w Szczakowej.

Grób Aleksandra Radomskiego

Grób Józefa Pokornego

Józef Pokorny (16 XI 1903 – 4 III 1927) urzędnik pocztowy, najmłodszy syn Józefy i Franciszka Pokornych. Wraz z legionem szkolnym brał udział w obronie Lwowa w 1918 i 1920 roku. Grób usytuowany jest przy głównej alei, przy krypcie Krudzielskich na cmentarzu w Szczakowej.

Grób Józefa Pokornego

Grób Franciszka Pokornego

Franciszek Pokorny (1852 – 1930) jako 11-letni chłopiec uczestniczył w powstaniu styczniowym z 1864 roku. W 1871 roku został powołany w celu odbycia zasadniczej służby wojskowej. Po odbyciu służby rozpoczął pracę w nowopowstałej hucie szkła w Tarnowie. Przeniesiono go jako fachowca do Szczakowej, gdzie był niezbędny do uruchomienia miejscowej huty szkła. Pracował w niej do emerytury w 1927 roku. Grób znajduje się przy głównej alei, w pobliżu krypty Krudzielskich, na cmentarzu w Szczakowej.

Grób Franciszka Pokornego

Grób Zdzisława Krudzielskiego

Zdzisław Krudzielski (1881 – 1962) w 1919 roku objął w zarządzanie Szczakowską Cementownię jako kierownik techniczny, zaś rok później został jej dyrektorem. Podobnie jak Herman Senn modernizował i unowocześniał zakład oraz przejmował się losem społeczności lokalnej. Z jego inicjatywy rozwinięto miejscowe organizacje, takie jak Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” i inne. Pochowany został w Krypcie przy głównej alei na szczakowskim cmentarzu.

Grób Zdzisława Krudzielskiego