„Nie powinniśmy odejść z tej ziemi nie zostawiając śladów, które polecać będą naszą pamięć potomniści."
Napoleon Bonaparte
Pomnik „Nieujarzmionych” stoi na szczycie cmentarza komunalnego w Wilkoszynie. Społeczeństwo uczciło nim pamięć poległych w walce o wolność, równość i sprawiedliwość społeczną. Pomnik wykonał w 1978 roku śląski artysta, rzeźbiarz Stanisław Słodowy wedle koncepcji Adama Styrylskiego.
Franciszek Gębczyk (7 VI 1914 – 25 V 2007) były wojskowy w stopniu podporucznika, 30 września 1939 roku został wzięty do niewoli, skąd następnie wysłano go do obozu koncentracyjnego Mathausen-Gusen. Grób znajduje się w centrum III kwatery cmentarza w Wilkoszynie.
