#: locale=pl
## Tour
### Description
tour.description = Wirtualne zwiedzanie
### Title
tour.name = Muzeum Miasta Jaworzna
## Skin
### Button
Button_03D37B27_0C7A_63B3_41A1_89572D8C8762.label = Informacje
Button_03D37B27_0C7A_63B3_41A1_89572D8C8762_mobile.label = Informacje
Button_0DECFFED_12FA_D26D_419B_F907711405D7.label = BOOK NOW
Button_0DECFFED_12FA_D26D_419B_F907711405D7_mobile.label = BOOK NOW
Button_18126A3F_1663_8BEF_41A4_B0EDA1A5F4E3.label = BOOK NOW
Button_18126A3F_1663_8BEF_41A4_B0EDA1A5F4E3_mobile.label = BOOK NOW
Button_1FDDCF4A_0C0A_23FD_417A_1C14E098FDFD.label = Wystawy
Button_1FDDCF4A_0C0A_23FD_417A_1C14E098FDFD_mobile.label = Wystawy
Button_33E0F47E_11C1_A20D_419F_BB809AD89259.label = Kontakt
Button_33E0F47E_11C1_A20D_419F_BB809AD89259_mobile.label = Kontakt
### Multiline Text
HTMLText_04FFBC2C_1216_7593_41A4_E1B06B145F04.html = Mauris aliquet neque quis libero consequat vestibulum. Donec lacinia consequat dolor viverra sagittis. Praesent consequat porttitor risus, eu condimentum nunc. Proin et velit ac sapien luctus efficitur egestas ac augue.
Nunc dictum, augue eget eleifend interdum, quam libero imperdiet lectus, vel scelerisque turpis lectus vel ligula.
Integer eget pulvinar urna, et tincidunt sem. Suspendisse imperdiet tincidunt risus id mollis. Vivamus suscipit dui sit amet tortor pellentesque, ac laoreet tortor finibus. Nulla maximus urna id sagittis ultricies. Suspendisse in mi sit amet nisi rutrum sodales non eu elit. Integer cursus, odio nec efficitur fermentum.
Ut sed mattis ipsum. Curabitur blandit hendrerit nisi ac feugiat.
LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET, CONSECTETUR ADIPISCING ELIT. MAECENAS CONGHE EROS MAGNA.
Proin sit amet pharetra magna. Donec varius eu nisi at facilisis. Vivamus nibh magna, fermentum ac nibh sit amet, euismod efficitur sem. Fusce blandit, purus sed gravida vulputate, justo quam laoreet quam, et dictum mauris arcu vitae justo.
Vivamus euismod condimentum ligula quis feugiat. Cras imperdiet tortor mi, a posuere velit tempus et. Maecenas et scelerisque turpis. Quisque in gravida leo, sed dapibus nibh. Ut at consequat turpis. Curabitur et tempor ex, aliquet interdum quam. Aliquam erat volutpat.
LOREM/
IPSUM
LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET, CONSECTETUR ADIPISCING ELIT. MAECENAS CONGHE EROS MAGNA.
Proin sit amet pharetra magna. Donec varius eu nisi at facilisis. Vivamus nibh magna, fermentum ac nibh sit amet, euismod efficitur sem. Fusce blandit, purus sed gravida vulputate, justo quam laoreet quam, et dictum mauris arcu vitae justo.
Vivamus euismod condimentum ligula quis feugiat. Cras imperdiet tortor mi, a posuere velit tempus et. Maecenas et scelerisque turpis. Quisque in gravida leo, sed dapibus nibh. Ut at consequat turpis. Curabitur et tempor ex, aliquet interdum quam. Aliquam erat volutpat.
Mauris aliquet neque quis libero consequat vestibulum. Donec lacinia consequat dolor viverra sagittis. Praesent consequat porttitor risus, eu condimentum nunc. Proin et velit ac sapien luctus efficitur egestas ac augue.
Nunc dictum, augue eget eleifend interdum, quam libero imperdiet lectus, vel scelerisque turpis lectus vel ligula.
Integer eget pulvinar urna, et tincidunt sem. Suspendisse imperdiet tincidunt risus id mollis. Vivamus suscipit dui sit amet tortor pellentesque, ac laoreet tortor finibus. Nulla maximus urna id sagittis ultricies. Suspendisse in mi sit amet nisi rutrum sodales non eu elit. Integer cursus, odio nec efficitur fermentum.
Ut sed mattis ipsum. Curabitur blandit hendrerit nisi ac feugiat.
LOREM IPSUM
Mauris aliquet neque quis libero consequat vestibulum. Donec lacinia consequat dolor viverra sagittis. Praesent consequat porttitor risus, eu condimentum nunc. Proin et velit ac sapien luctus efficitur egestas ac augue. Nunc dictum, augue eget eleifend interdum, quam libero imperdiet lectus, vel scelerisque turpis lectus vel ligula. Duis a porta sem. Maecenas sollicitudin nunc id risus fringilla, a pharetra orci iaculis. Aliquam turpis ligula, tincidunt sit amet consequat ac, imperdiet non dolor.
CONTACT:
E-mail: Info@loremipsum.com
Web: www.loremipsum.com
Tlf.: +11 111 111 111
Address: line 1
Address line 2
CONTACT
LOREM IPSUM
Mauris aliquet neque quis libero consequat vestibulum. Donec lacinia consequat dolor viverra sagittis. Praesent consequat porttitor risus, eu condimentum nunc. Proin et velit ac sapien luctus efficitur egestas ac augue. Nunc dictum, augue eget eleifend interdum, quam libero imperdiet lectus, vel scelerisque turpis lectus vel ligula. Duis a porta sem. Maecenas sollicitudin nunc id risus fringilla, a pharetra orci iaculis. Aliquam turpis ligula, tincidunt sit amet consequat ac, imperdiet non dolor.
CONTACT:
E-mail: Info@loremipsum.com
Web: www.loremipsum.com
Tlf.: +11 111 111 111
Address: line 1
Address line 2
LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET, CONSECTETUR ADIPISCING ELIT. MAECENAS CONGUE EROS MAGNA, ID BIBENDUM EROS MALESUADA VITAE.
Address: line 1
Address: line 2
Address: line 3
GPS: xxxxxxxxxx
LOCATION
LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET, CONSECTETUR ADIPISCING ELIT. MAECENAS CONGUE EROS MAGNA, ID BIBENDUM EROS MALESUADA VITAE.
Address: line 1
Address: line 2
Address: line 3
GPS: xxxxxxxxxx
Piec kaflowy – z początku XX wieku, szkliwiony w kolorze brązowym. Dekoracyjny kostium pieca ujęty został w secesyjne motywy roślinne.
Piec kaflowy – z początku XX wieku, szkliwiony w kolorze brązowym. Dekoracyjny kostium pieca ujęty został w secesyjne motywy roślinne.
Pianino - pochodzi z lat 20. XX wieku, pokryte politurą mahoniową. Instrument powstał w pierwszej łódzkiej fabryce pianin Carla Koischwitza (ul. Piotrkowska 67), założonej przez Juliusza Koischwitza w 1891 roku. Do 1901 w firmie powstało 800 instrumentów, w okresie międzywojennym produkcja firmy wzbogaciła się również o fortepiany.
Kredens – pochodzi z końca XIX wieku, typ wiedeński, dębowy, neostylowy, dekorowany różnymi technikami rzemieślniczymi, głównie jest to dekoracja snycerska w formie płaskorzeźb, płaskorytów, ryzowania. Stylizowany na klasycystyczny.
Zegar szafowy – z początku XX wieku, wykonany w jaworznickiej pracowni zegarmistrza pochodzenia żydowskiego Slibertschatza. Był to drugi działający w Jaworznie zegarmistrz żydowski obok zegarmistrza Benedetza.
Piec kaflowy – z początku XX wieku, szkliwiony w kolorze brązowym. Dekoracyjny kostium pieca ujęty został w secesyjne motywy roślinne.
Serwis porcelanowy – z lat 20. XX wieku, zestaw zachwyca ciekawymi zdobieniami: malowanymi, złoconymi i nadrukowanymi. Serwis został wyprodukowany w fabryce porcelany Victoria AG, działającej w miejscowości Altrohlau (obecna nazwa: Stará Role w Republice Czeskiej). Najciekawszym elementem zdobniczym jest kalkomania ceramiczna w kształcie tonda nadrukowana na licu naczyń. Widzimy w nich sceny mitologiczne, np. na dzbanku znajduje się scena przybycia Telemacha, syna Odyseusza, na wyspę Kalipso. Wzór oparto na obrazach Angeliki Kauffmann – szwajcarskiej malarki epoki klasycyzmu.
Kredens – pochodzi z końca XIX wieku, typ wiedeński, dębowy, neostylowy, dekorowany różnymi technikami rzemieślniczymi, głównie jest to dekoracja snycerska w formie płaskorzeźb, płaskorytów, ryzowania. Stylizowany na klasycystyczny.
Kredens – pochodzi z końca XIX wieku, typ wiedeński, dębowy, neostylowy, dekorowany różnymi technikami rzemieślniczymi, głównie jest to dekoracja snycerska w formie płaskorzeźb, płaskorytów, ryzowania. Stylizowany na klasycystyczny.
Kredens – pochodzi z końca XIX wieku, typ wiedeński, dębowy, neostylowy, dekorowany różnymi technikami rzemieślniczymi, głównie jest to dekoracja snycerska w formie płaskorzeźb, płaskorytów, ryzowania. Stylizowany na klasycystyczny.
Kredens – pochodzi z końca XIX wieku, typ wiedeński, dębowy, neostylowy, dekorowany różnymi technikami rzemieślniczymi, głównie jest to dekoracja snycerska w formie płaskorzeźb, płaskorytów, ryzowania. Stylizowany na klasycystyczny.
Zegar szafowy – z początku XX wieku, wykonany w jaworznickiej pracowni zegarmistrza pochodzenia żydowskiego Slibertschatza. Był to drugi działający w Jaworznie zegarmistrz żydowski obok zegarmistrza Benedetza.
Portiery i lambrekiny – okienna dekoracja tekstylna, rekonstrukcja wykonana według wzoru z lat 20. XX wieku, wykonane z aksamitu, zdobione haftem.
Popiersie Fryderyka Schillera – wykonane w latach 20. XX wieku, odlane ze sztucznego marmuru inaczej określanego stiukiem (potocznie stiukami nazywano elementy rzeźbiarskie: reliefy i figury, kolumny i elementy architektoniczne, jak i fasety oraz kasetony sufitowe). Fryderyk Schiller to wybitny niemiecki poeta i dramaturg.
Popiersie Fryderyka Schillera – wykonane w latach 20. XX wieku, odlane ze sztucznego marmuru inaczej określanego stiukiem (potocznie stiukami nazywano elementy rzeźbiarskie: reliefy i figury, kolumny i elementy architektoniczne, jak i fasety oraz kasetony sufitowe). Fryderyk Schiller to wybitny niemiecki poeta i dramaturg.
Popiersie Fryderyka Schillera – wykonane w latach 20. XX wieku, odlane ze sztucznego marmuru inaczej określanego stiukiem (potocznie stiukami nazywano elementy rzeźbiarskie: reliefy i figury, kolumny i elementy architektoniczne, jak i fasety oraz kasetony sufitowe). Fryderyk Schiller to wybitny niemiecki poeta i dramaturg.
Portiery i lambrekiny – okienna dekoracja tekstylna, rekonstrukcja wykonana według wzoru z lat 20. XX wieku, wykonane z aksamitu, zdobione haftem.
Portiery i lambrekiny – okienna dekoracja tekstylna, rekonstrukcja wykonana według wzoru z lat 20. XX wieku, wykonane z aksamitu, zdobione haftem.
Portiery i lambrekiny – okienna dekoracja tekstylna, rekonstrukcja wykonana według wzoru z lat 20. XX wieku, wykonane z aksamitu, zdobione haftem.
Portiery i lambrekiny – okienna dekoracja tekstylna, rekonstrukcja wykonana według wzoru z lat 20. XX wieku, wykonane z aksamitu, zdobione haftem.
Popiersie Fryderyka Schillera – wykonane w latach 20. XX wieku, odlane ze sztucznego marmuru inaczej określanego stiukiem (potocznie stiukami nazywano elementy rzeźbiarskie: reliefy i figury, kolumny i elementy architektoniczne, jak i fasety oraz kasetony sufitowe). Fryderyk Schiller to wybitny niemiecki poeta i dramaturg.
Popiersie Fryderyka Schillera – wykonane w latach 20. XX wieku, odlane ze sztucznego marmuru inaczej określanego stiukiem (potocznie stiukami nazywano elementy rzeźbiarskie: reliefy i figury, kolumny i elementy architektoniczne, jak i fasety oraz kasetony sufitowe). Fryderyk Schiller to wybitny niemiecki poeta i dramaturg.
Odciski roślin karbońskich – flora karbońska zachowuje się najczęściej w formie odcisków, odbitych w utrwalonym przez czas podłożu. Trafiające na ilaste bądź piaszczyste podłoże fragmenty prastarych roślin podlegały wraz z nim procesowi diagenezy (tworzenia skały zwięzłej), jednocześnie ulegając dekompozycji, lub – w przypadku depozytu w warunkach beztlenowych – częściowej karbonizacji.
Obudowa z łuków podatnych – jest najczęściej stosowanym typem obudowy w wyrobiskach korytarzowych. Odrzwia składają się jednego łuku stropnicowego i dwóch łuków ociosowych, łączonych strzemionami. W skład takiej obudowy wchodzą również okładziny, rozpory i płyty spągowe, stosowane przy miękkim spągu. W obudowie poprowadzona jest instalacja wentylacyjna (lutniociąg), elektryczna i wodna.
Obudowa z łuków podatnych – jest najczęściej stosowanym typem obudowy w wyrobiskach korytarzowych. Odrzwia składają się jednego łuku stropnicowego i dwóch łuków ociosowych, łączonych strzemionami. W skład takiej obudowy wchodzą również okładziny, rozpory i płyty spągowe, stosowane przy miękkim spągu. W obudowie poprowadzona jest instalacja wentylacyjna (lutniociąg), elektryczna i wodna.
Franciszek Schattanek – urodzony w 1849 roku, zmarł 23 marca 1903 roku w Jaworznie. Do Jaworzna przybył około 1880 roku. Został urzędnikiem w miejscowym zarządzie dóbr państwowych, później objął stanowisko naczelnika stacji kolejowej w Jaworznie. Działał w Towarzystwie Gimnastycznym „Sokół” oraz Towarzystwie Weteranów Wojennych im J.E. Horsetzkyego. Stanowisko naczelnika gminy piastował, co najmniej od 1892 roku. To właśnie pod jego kierunkiem rada gminna czyniła starania o nadanie praw miejskich dla Jaworzna.
Zestaw mebli stołowych – pochodzi z lat 20. XX wieku, neostylowy. Krzesła wyścielone są rafią. Stół rozkładany w typie Gateleg posiada charakterystyczny układ dwóch par odkładanych bramek.
Zestaw mebli stołowych – pochodzi z lat 20. XX wieku, neostylowy. Krzesła wyścielone są rafią. Stół rozkładany w typie Gateleg posiada charakterystyczny układ dwóch par odkładanych bramek.
Zestaw mebli stołowych – pochodzi z lat 20. XX wieku, neostylowy. Krzesła wyścielone są rafią. Stół rozkładany w typie Gateleg posiada charakterystyczny układ dwóch par odkładanych bramek.
Zestaw mebli stołowych – pochodzi z lat 20. XX wieku, neostylowy. Krzesła wyścielone są rafią. Stół rozkładany w typie Gateleg posiada charakterystyczny układ dwóch par odkładanych bramek.
Obraz Feliks Radwański syn (autor: Jacek Gąsior) – urodzony 5 stycznia 1789 roku w Krakowie, zmarł 15 października 1861 roku w Krakowie. Był architektem, malarzem, profesorem Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz Instytutu Technicznego. Zajmował się przebudową kościoła parafialnego św. Wojciecha, prowadzoną w latach 1830 – 1833 oraz organizacją rynku zgodnie z koncepcją zawartą raporcie swego ojca z 1825 roku.
Zestaw mebli stołowych – pochodzi z lat 20. XX wieku, neostylowy. Krzesła wyścielone są rafią. Stół rozkładany w typie Gateleg posiada charakterystyczny układ dwóch par odkładanych bramek.
Zestaw mebli stołowych – pochodzi z lat 20. XX wieku, neostylowy. Krzesła wyścielone są rafią. Stół rozkładany w typie Gateleg posiada charakterystyczny układ dwóch par odkładanych bramek.
Zestaw mebli stołowych – pochodzi z lat 20. XX wieku, neostylowy. Krzesła wyścielone są rafią. Stół rozkładany w typie Gateleg posiada charakterystyczny układ dwóch par odkładanych bramek.
Muzeum Miasta Jaworzna
ul. Pocztowa 5
43-600 Jaworzno
śląskie, Polska
e-mail: info@muzeum.jaw.pl
tel.: +48 (32) 6181 950
Kilof górniczy – jednym z podstawowych narzędzi pracy górnika jest kilof. Nie mogło ich również zabraknąć w przypadku kopalni jaworznickich. Początkowo kilofy były jednoczęściowe z różnymi rodzajami zakończenia, przypominającym szpikulec do użycia przy twardszej ścianie oraz szerszymi przy miększej. Z czasem zdano sobie sprawę jak ważne jest by górnik pracował w jednym miejscu, przez co zaczęto stosować kilofy z wymiennym ostrzem, umożliwiając wymianę zakończenia bez konieczności bezzwłocznego udania się do kowala.
Ława (początek XX wieku) – w typie „szlabanu”, czyli ławy z siedziskiem w kształcie otwieranej skrzyni. Ławy ustawiono wokół ścian izby i kuchni. Służyły do spania i siedzenia.
Franciszek Schattanek – urodzony w 1849 roku, zmarł 23 marca 1903 roku w Jaworznie. Do Jaworzna przybył około 1880 roku. Został urzędnikiem w miejscowym zarządzie dóbr państwowych, później objął stanowisko naczelnika stacji kolejowej w Jaworznie. Działał w Towarzystwie Gimnastycznym „Sokół” oraz Towarzystwie Weteranów Wojennych im J.E. Horsetzkyego. Stanowisko naczelnika gminy piastował, co najmniej od 1892 roku. To właśnie pod jego kierunkiem rada gminna czyniła starania o nadanie praw miejskich dla Jaworzna.
Piec kaflowy – z początku XX wieku, szkliwiony w kolorze brązowym. Dekoracyjny kostium pieca ujęty został w secesyjne motywy roślinne.
Makieta gospodarstwa – przedstawia typową zabudowę gospodarską z końca XIX wieku z terenu Jaworzna. Widoczne jest usytuowanie budynków na działce siedliskowej, składające się z domu i zabudowań gospodarskich. Zrekonstruowano dom w typie szerokofrontowym, pokryty strzechą, z jedną izbą mieszkalną, komorą i sienią. Wzór na podstawie historycznej zabudowy ulicy Batorego w Szczakowej.
Brzuślak (rekonstrukcja, wzór z początku XX wieku) – to męska kamizela, głównie zielona lub czarna, zdobiona dekoracją hafciarską w przeciwieństwie do podobnych przykładów z innych części ziemi krakowskiej, gdzie dekorację stanowiły wyszycia z kolorowych tasiemek. W męskim ubiorze krakowskim z terenu Jaworzna oprócz brzuślaka dominowała biała sukmana krakowska w odmianie chrzanowskiej.
Kilof górniczy – jednym z podstawowych narzędzi pracy górnika jest kilof. Nie mogło ich również zabraknąć w przypadku kopalni jaworznickich. Początkowo kilofy były jednoczęściowe z różnymi rodzajami zakończenia, przypominającym szpikulec do użycia przy twardszej ścianie oraz szerszymi przy miększej. Z czasem zdano sobie sprawę jak ważne jest by górnik pracował w jednym miejscu, przez co zaczęto stosować kilofy z wymiennym ostrzem, umożliwiając wymianę zakończenia bez konieczności bezzwłocznego udania się do kowala.
Cep – narzędzie rolnicze służące do młócki, czyli wyłuskiwania dojrzałych ziaren ze ściętych zbóż. Zbudowany jest z dwóch kijów: dzierżaka (dłuższego) do trzymania w ręku i bijaka (krótszego) do bicia w warstwę kłosów. Należało opanować odpowiednią technikę, by obracając dzierżakiem wykonywać bijakiem ruchy okrężne bez przerywania czynności uderzania cepem o zboże. Na końcu kijów przymocowany jest skórzany kapturek (kapica). Oba kije łączy rzemień.
Zegar szafowy – z początku XX wieku, wykonany w jaworznickiej pracowni zegarmistrza pochodzenia żydowskiego Slibertschatza. Był to drugi działający w Jaworznie zegarmistrz żydowski obok zegarmistrza Benedetza.
Nosidła drewniane – zakładane na ramiona, używane do przenoszenia wody z odległych zbiorników wodnych rzek czy studni. Nosidło ma kształt belki profilowanej z wycięciem na szyję. Ramiona wklęsłe, w dalszej części wydłużone, służące jako uchwyty. Pośrodku znajduje się wycięcie na szyję. Na końcu każdej z drewnianych części jest zamontowana metalowa obręcz z okiem i długim wygiętym hakiem służącym do zaczepiania wiadra.
Nosidła drewniane – zakładane na ramiona, używane do przenoszenia wody z odległych zbiorników wodnych rzek czy studni. Nosidło ma kształt belki profilowanej z wycięciem na szyję. Ramiona wklęsłe, w dalszej części wydłużone, służące jako uchwyty. Pośrodku znajduje się wycięcie na szyję. Na końcu każdej z drewnianych części jest zamontowana metalowa obręcz z okiem i długim wygiętym hakiem służącym do zaczepiania wiadra.
Lampa naftowa – emituje światło przez spalanie nafty. Lampa posiada miały zbiornik na naftę, na którym umieszczono palnik zaopatrzony w regulowany pokrętłem knot. Całość chroni szklany kominek, którego kształt ułatwia cyrkulację powietrza, a tym samym proces spalania. Lusterko przy lampie służyło do zwiększenia strumienia światła co powodowało lepsze oświetlenie pomieszczenia.
Pająk bożonarodzeniowy (rekonstrukcja) – ozdoba świąteczna. Lokalną specyfiką było wykonywanie bibułowych kwiatów. Zdobiono nimi zarówno obrazy i figury świętych, krzyże, feretrony. Kwiaty wykorzystywano w plastyce obrzędowej np. do ozdabiania palm wielkanocnych i słomianych pająków bożonarodzeniowych.
Gąsior – baniak, butla z grubego szkła o wąskiej szyjce przechodzącej w kulisty brzusiec, w dolnej części lekko zwężony, przeznaczona do przechowywania płynów. W warunkach domowych w gąsiorze wyrabia się wino owocowe. W celu zabezpieczenia przed stłuczeniem trzymany jest w dopasowanym koszu wykonanym z patyków leszczynowych, wyściełanym sianem.
Lampa naftowa – emituje światło przez spalanie nafty. Lampa posiada miały zbiornik na naftę, na którym umieszczono palnik zaopatrzony w regulowany pokrętłem knot. Całość chroni szklany kominek, którego kształt ułatwia cyrkulację powietrza, a tym samym proces spalania. Lusterko przy lampie służyło do zwiększenia strumienia światła co powodowało lepsze oświetlenie pomieszczenia.
Piec (rekonstrukcja, wzór z końca XIX wieku) – było to urządzenie ogniowe, służące do gotowania, pieczenia, i ogrzewania wnętrza izb. Najstarsze piece w domach wiejskich budowano z kamienia i gliny. Piec początkowo posiadał otwarte palenisko, z czasem zostało one nakryte żeliwna płytą.
Gąsior – baniak, butla z grubego szkła o wąskiej szyjce przechodzącej w kulisty brzusiec, w dolnej części lekko zwężony, przeznaczona do przechowywania płynów. W warunkach domowych w gąsiorze wyrabia się wino owocowe. W celu zabezpieczenia przed stłuczeniem trzymany jest w dopasowanym koszu wykonanym z patyków leszczynowych, wyściełanym sianem.
Pająk bożonarodzeniowy (rekonstrukcja) – ozdoba świąteczna. Lokalną specyfiką było wykonywanie bibułowych kwiatów. Zdobiono nimi zarówno obrazy i figury świętych, krzyże, feretrony. Kwiaty wykorzystywano w plastyce obrzędowej np. do ozdabiania palm wielkanocnych i słomianych pająków bożonarodzeniowych.
Gąsior – baniak, butla z grubego szkła o wąskiej szyjce przechodzącej w kulisty brzusiec, w dolnej części lekko zwężony, przeznaczona do przechowywania płynów. W warunkach domowych w gąsiorze wyrabia się wino owocowe. W celu zabezpieczenia przed stłuczeniem trzymany jest w dopasowanym koszu wykonanym z patyków leszczynowych, wyściełanym sianem.
Pająk bożonarodzeniowy (rekonstrukcja) – ozdoba świąteczna. Lokalną specyfiką było wykonywanie bibułowych kwiatów. Zdobiono nimi zarówno obrazy i figury świętych, krzyże, feretrony. Kwiaty wykorzystywano w plastyce obrzędowej np. do ozdabiania palm wielkanocnych i słomianych pająków bożonarodzeniowych.
Lampa naftowa – emituje światło przez spalanie nafty. Lampa posiada miały zbiornik na naftę, na którym umieszczono palnik zaopatrzony w regulowany pokrętłem knot. Całość chroni szklany kominek, którego kształt ułatwia cyrkulację powietrza, a tym samym proces spalania. Lusterko przy lampie służyło do zwiększenia strumienia światła co powodowało lepsze oświetlenie pomieszczenia.
Obraz Rynek w Jaworznie (autor: Jacek Gąsior, technika olejna) – przedstawiający jaworznicki Rynek z początku XX wieku. Ilustruje m.in. dawny galicyjski małomiasteczkowy charakter zabudowy Śródmieścia oraz nieistniejący już budynek kościoła pw. św. Wojciecha i św. Katarzyny, przebudowany w połowie XIX wieku, a wyburzony w latach 60. XX wieku.
Piec (rekonstrukcja, wzór z końca XIX wieku) – było to urządzenie ogniowe, służące do gotowania, pieczenia, i ogrzewania wnętrza izb. Najstarsze piece w domach wiejskich budowano z kamienia i gliny. Piec początkowo posiadał otwarte palenisko, z czasem zostało one nakryte żeliwna płytą.
Piec (rekonstrukcja, wzór z końca XIX wieku) – było to urządzenie ogniowe, służące do gotowania, pieczenia, i ogrzewania wnętrza izb. Najstarsze piece w domach wiejskich budowano z kamienia i gliny. Piec początkowo posiadał otwarte palenisko, z czasem zostało one nakryte żeliwna płytą.
Stół (początek XX wieku) – początkowo pełnił funkcję reprezentacyjną, stawiano go pod ścianą izby jako podstawę dla domowego ołtarza tzw. „świętego kąta”. Najpopularniejszy był typ stołu skrzyniowego, z prostokątnymi blatami, o graniastych lub toczonych nogach, wyposażony w podwieszoną szufladę.
Stół (początek XX wieku) – początkowo pełnił funkcję reprezentacyjną, stawiano go pod ścianą izby jako podstawę dla domowego ołtarza tzw. „świętego kąta”. Najpopularniejszy był typ stołu skrzyniowego, z prostokątnymi blatami, o graniastych lub toczonych nogach, wyposażony w podwieszoną szufladę.
Stół (początek XX wieku) – początkowo pełnił funkcję reprezentacyjną, stawiano go pod ścianą izby jako podstawę dla domowego ołtarza tzw. „świętego kąta”. Najpopularniejszy był typ stołu skrzyniowego, z prostokątnymi blatami, o graniastych lub toczonych nogach, wyposażony w podwieszoną szufladę.
Stół (początek XX wieku) – początkowo pełnił funkcję reprezentacyjną, stawiano go pod ścianą izby jako podstawę dla domowego ołtarza tzw. „świętego kąta”. Najpopularniejszy był typ stołu skrzyniowego, z prostokątnymi blatami, o graniastych lub toczonych nogach, wyposażony w podwieszoną szufladę.
Nosidła drewniane – zakładane na ramiona, używane do przenoszenia wody z odległych zbiorników wodnych rzek czy studni. Nosidło ma kształt belki profilowanej z wycięciem na szyję. Ramiona wklęsłe, w dalszej części wydłużone, służące jako uchwyty. Pośrodku znajduje się wycięcie na szyję. Na końcu każdej z drewnianych części jest zamontowana metalowa obręcz z okiem i długim wygiętym hakiem służącym do zaczepiania wiadra.
Cep – narzędzie rolnicze służące do młócki, czyli wyłuskiwania dojrzałych ziaren ze ściętych zbóż. Zbudowany jest z dwóch kijów: dzierżaka (dłuższego) do trzymania w ręku i bijaka (krótszego) do bicia w warstwę kłosów. Należało opanować odpowiednią technikę, by obracając dzierżakiem wykonywać bijakiem ruchy okrężne bez przerywania czynności uderzania cepem o zboże. Na końcu kijów przymocowany jest skórzany kapturek (kapica). Oba kije łączy rzemień.
Cep – narzędzie rolnicze służące do młócki, czyli wyłuskiwania dojrzałych ziaren ze ściętych zbóż. Zbudowany jest z dwóch kijów: dzierżaka (dłuższego) do trzymania w ręku i bijaka (krótszego) do bicia w warstwę kłosów. Należało opanować odpowiednią technikę, by obracając dzierżakiem wykonywać bijakiem ruchy okrężne bez przerywania czynności uderzania cepem o zboże. Na końcu kijów przymocowany jest skórzany kapturek (kapica). Oba kije łączy rzemień.
Brzuślak (rekonstrukcja, wzór z początku XX wieku) – to męska kamizela, głównie zielona lub czarna, zdobiona dekoracją hafciarską w przeciwieństwie do podobnych przykładów z innych części ziemi krakowskiej, gdzie dekorację stanowiły wyszycia z kolorowych tasiemek. W męskim ubiorze krakowskim z terenu Jaworzna oprócz brzuślaka dominowała biała sukmana krakowska w odmianie chrzanowskiej.
Prasa do sera (początek XX wieku) – przyrząd zbudowany z dwóch desek skręcanych śrubami. Dzięki stopniowemu dokręcaniu usuwano serwatkę z sera umieszczonego pomiędzy deskami w płóciennym worku.
Pianino - pochodzi z lat 20. XX wieku, pokryte politurą mahoniową. Instrument powstał w pierwszej łódzkiej fabryce pianin Carla Koischwitza (ul. Piotrkowska 67), założonej przez Juliusza Koischwitza w 1891 roku. Do 1901 w firmie powstało 800 instrumentów, w okresie międzywojennym produkcja firmy wzbogaciła się również o fortepiany.
Franciszek Schattanek – urodzony w 1849 roku, zmarł 23 marca 1903 roku w Jaworznie. Do Jaworzna przybył około 1880 roku. Został urzędnikiem w miejscowym zarządzie dóbr państwowych, później objął stanowisko naczelnika stacji kolejowej w Jaworznie. Działał w Towarzystwie Gimnastycznym „Sokół” oraz Towarzystwie Weteranów Wojennych im J.E. Horsetzkyego. Stanowisko naczelnika gminy piastował, co najmniej od 1892 roku. To właśnie pod jego kierunkiem rada gminna czyniła starania o nadanie praw miejskich dla Jaworzna.
Brzuślak (rekonstrukcja, wzór z początku XX wieku) – to męska kamizela, głównie zielona lub czarna, zdobiona dekoracją hafciarską w przeciwieństwie do podobnych przykładów z innych części ziemi krakowskiej, gdzie dekorację stanowiły wyszycia z kolorowych tasiemek. W męskim ubiorze krakowskim z terenu Jaworzna oprócz brzuślaka dominowała biała sukmana krakowska w odmianie chrzanowskiej.
Obraz Feliks Radwański syn (autor: Jacek Gąsior) – urodzony 5 stycznia 1789 roku w Krakowie, zmarł 15 października 1861 roku w Krakowie. Był architektem, malarzem, profesorem Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz Instytutu Technicznego. Zajmował się przebudową kościoła parafialnego św. Wojciecha, prowadzoną w latach 1830 – 1833 oraz organizacją rynku zgodnie z koncepcją zawartą raporcie swego ojca z 1825 roku.
Stępa – narzędzie służące do tłuczenia zboża na kaszę. Składa się z wysokiego, wąskiego wydłubanego w pniu drzewa zagłębienia w kształcie walca i podłużnego ubijaka – wykonanego z drewna z przymocowaną częścią metalową – zwanego stęporem. Działanie stępy ręcznej było podobne do moździerza. Ubijak trzymało się oburącz i uderzało w zagłębienie ze zbożem.
Sferosyderyt – jest rodzajem zbudowanej głównie z syderytu (węglanu żelaza) skały osadowej o brunatnym zabarwieniu. Uboga ruda żelaza występuje najczęściej z domieszkami kalcytu, manganu i magnezu, formujących się w postać konkrecji, z których największe osiągają średnice dochodzące do około jednego metra. Sferosyderyty odkrywane są najczęściej w trakcie prac i eksploatacji prowadzonych w warstwach łupków ilastych.
Franciszek Schattanek – urodzony w 1849 roku, zmarł 23 marca 1903 roku w Jaworznie. Do Jaworzna przybył około 1880 roku. Został urzędnikiem w miejscowym zarządzie dóbr państwowych, później objął stanowisko naczelnika stacji kolejowej w Jaworznie. Działał w Towarzystwie Gimnastycznym „Sokół” oraz Towarzystwie Weteranów Wojennych im J.E. Horsetzkyego. Stanowisko naczelnika gminy piastował, co najmniej od 1892 roku. To właśnie pod jego kierunkiem rada gminna czyniła starania o nadanie praw miejskich dla Jaworzna.
Obraz Rynek w Jaworznie (autor: Jacek Gąsior, technika olejna) – przedstawiający jaworznicki Rynek z początku XX wieku. Ilustruje m.in. dawny galicyjski małomiasteczkowy charakter zabudowy Śródmieścia oraz nieistniejący już budynek kościoła pw. św. Wojciecha i św. Katarzyny, przebudowany w połowie XIX wieku, a wyburzony w latach 60. XX wieku.
Obraz Rynek w Jaworznie (autor: Jacek Gąsior, technika olejna) – przedstawiający jaworznicki Rynek z początku XX wieku. Ilustruje m.in. dawny galicyjski małomiasteczkowy charakter zabudowy Śródmieścia oraz nieistniejący już budynek kościoła pw. św. Wojciecha i św. Katarzyny, przebudowany w połowie XIX wieku, a wyburzony w latach 60. XX wieku.
Piec kaflowy – z początku XX wieku, szkliwiony w kolorze brązowym. Dekoracyjny kostium pieca ujęty został w secesyjne motywy roślinne.
Obraz Rynek w Jaworznie (autor: Jacek Gąsior, technika olejna) – przedstawiający jaworznicki Rynek z początku XX wieku. Ilustruje m.in. dawny galicyjski małomiasteczkowy charakter zabudowy Śródmieścia oraz nieistniejący już budynek kościoła pw. św. Wojciecha i św. Katarzyny, przebudowany w połowie XIX wieku, a wyburzony w latach 60. XX wieku.
Obraz Feliks Radwański ojciec (autor: Jacek Gąsior) – urodzony 25 maja 1756 roku w Krakowie, zmarł 23 marca 1826 roku w Krakowie. Był architektem, profesorem Uniwersytetu Jagiellońskiego i senatorem Rzeczypospolitej Krakowskiej. Zajmował się zagadnieniami gospodarczymi, interesował się górnictwem, które rozwijało się w okolicy Jaworzna. Był w Jaworznie kilkakrotnie. Po raz pierwszy w 1815 roku, kiedy przejmował kopalnie i cynkownie byłego Księstwa Warszawskiego. W 1825 roku odbył ostatnią wizytę podczas, której zainteresował się ukształtowaniem przestrzennym okolicy. Sporządził koncepcję budowy rynku. Po raz pierwszy rynkiem nazwał plac przed kościołem św. Wojciecha. Projekt został realizowany.
Obraz Rynek w Jaworznie (autor: Jacek Gąsior, technika olejna) – przedstawiający jaworznicki Rynek z początku XX wieku. Ilustruje m.in. dawny galicyjski małomiasteczkowy charakter zabudowy Śródmieścia oraz nieistniejący już budynek kościoła pw. św. Wojciecha i św. Katarzyny, przebudowany w połowie XIX wieku, a wyburzony w latach 60. XX wieku.
Pianino - pochodzi z lat 20. XX wieku, pokryte politurą mahoniową. Instrument powstał w pierwszej łódzkiej fabryce pianin Carla Koischwitza (ul. Piotrkowska 67), założonej przez Juliusza Koischwitza w 1891 roku. Do 1901 w firmie powstało 800 instrumentów, w okresie międzywojennym produkcja firmy wzbogaciła się również o fortepiany.
Obraz Feliks Radwański ojciec (autor: Jacek Gąsior) – urodzony 25 maja 1756 roku w Krakowie, zmarł 23 marca 1826 roku w Krakowie. Był architektem, profesorem Uniwersytetu Jagiellońskiego i senatorem Rzeczypospolitej Krakowskiej. Zajmował się zagadnieniami gospodarczymi, interesował się górnictwem, które rozwijało się w okolicy Jaworzna. Był w Jaworznie kilkakrotnie. Po raz pierwszy w 1815 roku, kiedy przejmował kopalnie i cynkownie byłego Księstwa Warszawskiego. W 1825 roku odbył ostatnią wizytę podczas, której zainteresował się ukształtowaniem przestrzennym okolicy. Sporządził koncepcję budowy rynku. Po raz pierwszy rynkiem nazwał plac przed kościołem św. Wojciecha. Projekt został realizowany.
Pianino - pochodzi z lat 20. XX wieku, pokryte politurą mahoniową. Instrument powstał w pierwszej łódzkiej fabryce pianin Carla Koischwitza (ul. Piotrkowska 67), założonej przez Juliusza Koischwitza w 1891 roku. Do 1901 w firmie powstało 800 instrumentów, w okresie międzywojennym produkcja firmy wzbogaciła się również o fortepiany.
Obraz Feliks Radwański ojciec (autor: Jacek Gąsior) – urodzony 25 maja 1756 roku w Krakowie, zmarł 23 marca 1826 roku w Krakowie. Był architektem, profesorem Uniwersytetu Jagiellońskiego i senatorem Rzeczypospolitej Krakowskiej. Zajmował się zagadnieniami gospodarczymi, interesował się górnictwem, które rozwijało się w okolicy Jaworzna. Był w Jaworznie kilkakrotnie. Po raz pierwszy w 1815 roku, kiedy przejmował kopalnie i cynkownie byłego Księstwa Warszawskiego. W 1825 roku odbył ostatnią wizytę podczas, której zainteresował się ukształtowaniem przestrzennym okolicy. Sporządził koncepcję budowy rynku. Po raz pierwszy rynkiem nazwał plac przed kościołem św. Wojciecha. Projekt został realizowany.
Obraz Feliks Radwański syn (autor: Jacek Gąsior) – urodzony 5 stycznia 1789 roku w Krakowie, zmarł 15 października 1861 roku w Krakowie. Był architektem, malarzem, profesorem Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz Instytutu Technicznego. Zajmował się przebudową kościoła parafialnego św. Wojciecha, prowadzoną w latach 1830 – 1833 oraz organizacją rynku zgodnie z koncepcją zawartą raporcie swego ojca z 1825 roku.
Pianino - pochodzi z lat 20. XX wieku, pokryte politurą mahoniową. Instrument powstał w pierwszej łódzkiej fabryce pianin Carla Koischwitza (ul. Piotrkowska 67), założonej przez Juliusza Koischwitza w 1891 roku. Do 1901 w firmie powstało 800 instrumentów, w okresie międzywojennym produkcja firmy wzbogaciła się również o fortepiany.
Serwis porcelanowy – z lat 20. XX wieku, zestaw zachwyca ciekawymi zdobieniami: malowanymi, złoconymi i nadrukowanymi. Serwis został wyprodukowany w fabryce porcelany Victoria AG, działającej w miejscowości Altrohlau (obecna nazwa: Stará Role w Republice Czeskiej). Najciekawszym elementem zdobniczym jest kalkomania ceramiczna w kształcie tonda nadrukowana na licu naczyń. Widzimy w nich sceny mitologiczne, np. na dzbanku znajduje się scena przybycia Telemacha, syna Odyseusza, na wyspę Kalipso. Wzór oparto na obrazach Angeliki Kauffmann – szwajcarskiej malarki epoki klasycyzmu.
Piec kaflowy – z początku XX wieku, szkliwiony w kolorze brązowym. Dekoracyjny kostium pieca ujęty został w secesyjne motywy roślinne.
Obraz Feliks Radwański ojciec (autor: Jacek Gąsior) – urodzony 25 maja 1756 roku w Krakowie, zmarł 23 marca 1826 roku w Krakowie. Był architektem, profesorem Uniwersytetu Jagiellońskiego i senatorem Rzeczypospolitej Krakowskiej. Zajmował się zagadnieniami gospodarczymi, interesował się górnictwem, które rozwijało się w okolicy Jaworzna. Był w Jaworznie kilkakrotnie. Po raz pierwszy w 1815 roku, kiedy przejmował kopalnie i cynkownie byłego Księstwa Warszawskiego. W 1825 roku odbył ostatnią wizytę podczas, której zainteresował się ukształtowaniem przestrzennym okolicy. Sporządził koncepcję budowy rynku. Po raz pierwszy rynkiem nazwał plac przed kościołem św. Wojciecha. Projekt został realizowany.
Obraz Feliks Radwański syn (autor: Jacek Gąsior) – urodzony 5 stycznia 1789 roku w Krakowie, zmarł 15 października 1861 roku w Krakowie. Był architektem, malarzem, profesorem Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz Instytutu Technicznego. Zajmował się przebudową kościoła parafialnego św. Wojciecha, prowadzoną w latach 1830 – 1833 oraz organizacją rynku zgodnie z koncepcją zawartą raporcie swego ojca z 1825 roku.
Obraz Feliks Radwański ojciec (autor: Jacek Gąsior) – urodzony 25 maja 1756 roku w Krakowie, zmarł 23 marca 1826 roku w Krakowie. Był architektem, profesorem Uniwersytetu Jagiellońskiego i senatorem Rzeczypospolitej Krakowskiej. Zajmował się zagadnieniami gospodarczymi, interesował się górnictwem, które rozwijało się w okolicy Jaworzna. Był w Jaworznie kilkakrotnie. Po raz pierwszy w 1815 roku, kiedy przejmował kopalnie i cynkownie byłego Księstwa Warszawskiego. W 1825 roku odbył ostatnią wizytę podczas, której zainteresował się ukształtowaniem przestrzennym okolicy. Sporządził koncepcję budowy rynku. Po raz pierwszy rynkiem nazwał plac przed kościołem św. Wojciecha. Projekt został realizowany.
Obraz Feliks Radwański syn (autor: Jacek Gąsior) – urodzony 5 stycznia 1789 roku w Krakowie, zmarł 15 października 1861 roku w Krakowie. Był architektem, malarzem, profesorem Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz Instytutu Technicznego. Zajmował się przebudową kościoła parafialnego św. Wojciecha, prowadzoną w latach 1830 – 1833 oraz organizacją rynku zgodnie z koncepcją zawartą raporcie swego ojca z 1825 roku.
Pianino - pochodzi z lat 20. XX wieku, pokryte politurą mahoniową. Instrument powstał w pierwszej łódzkiej fabryce pianin Carla Koischwitza (ul. Piotrkowska 67), założonej przez Juliusza Koischwitza w 1891 roku. Do 1901 w firmie powstało 800 instrumentów, w okresie międzywojennym produkcja firmy wzbogaciła się również o fortepiany.
Zegar szafowy – z początku XX wieku, wykonany w jaworznickiej pracowni zegarmistrza pochodzenia żydowskiego Slibertschatza. Był to drugi działający w Jaworznie zegarmistrz żydowski obok zegarmistrza Benedetza.
Kredens – pochodzi z końca XIX wieku, typ wiedeński, dębowy, neostylowy, dekorowany różnymi technikami rzemieślniczymi, głównie jest to dekoracja snycerska w formie płaskorzeźb , płaskorytów, ryzowania. Stylizowany na klasycystyczny.
Kredens – pochodzi z końca XIX wieku, typ wiedeński, dębowy, neostylowy, dekorowany różnymi technikami rzemieślniczymi, głównie jest to dekoracja snycerska w formie płaskorzeźb , płaskorytów, ryzowania. Stylizowany na klasycystyczny.
Piec kaflowy – z początku XX wieku, szkliwiony w kolorze brązowym. Dekoracyjny kostium pieca ujęty został w secesyjne motywy roślinne.
Stół (początek XX wieku) – początkowo pełnił funkcję reprezentacyjną, stawiano go pod ścianą izby jako podstawę dla domowego ołtarza tzw. „świętego kąta”. Najpopularniejszy był typ stołu skrzyniowego, z prostokątnymi blatami, o graniastych lub toczonych nogach, wyposażony w podwieszoną szufladę.
Kredens – pochodzi z końca XIX wieku, typ wiedeński, dębowy, neostylowy, dekorowany różnymi technikami rzemieślniczymi, głównie jest to dekoracja snycerska w formie płaskorzeźb, płaskorytów, ryzowania. Stylizowany na klasycystyczny.
Strój ochronny do pracy na zawodnionych pokładach – impregnowany, gruby parciany materiał kombinezonu górniczego zapewniał częściową ochronę przed zimnem i przemoczeniem w podtopionych korytarzach, nieporównywalną jednak z ochroną gwarantowaną przez współczesne tworzywa sztuczne i pianki. Przed wodą skapującą ze stropu chroniła czapka z szerokim, opadającym na ramiona rondem.
Odlew pnia kalamitu – kalamity były drzewiastymi roślinami, osiągającymi około 10 metrów wysokości i wyróżniającymi się charakterystyczną, poprzecznie segmentowaną i żebrowaną korą pnia. Kalamity porastały powierzchnię ziemi na przełomie karbonu i permu (około 300 mln lat temu), a ich szczątki są powszechnie odkrywane w pokładach węgla kamiennego na terenie Polski. Do najczęściej spotykanego typu skamieniałości kalamitów należą wewnętrzne odlewy pni.
Obraz Rynek w Jaworznie (autor: Jacek Gąsior, technika olejna) – przedstawiający jaworznicki Rynek z początku XX wieku. Ilustruje m.in. dawny galicyjski małomiasteczkowy charakter zabudowy Śródmieścia oraz nieistniejący już budynek kościoła pw. św. Wojciecha i św. Katarzyny, przebudowany w połowie XIX wieku, a wyburzony w latach 60. XX wieku.
Serwis porcelanowy – z lat 20. XX wieku, zestaw zachwyca ciekawymi zdobieniami: malowanymi, złoconymi i nadrukowanymi. Serwis został wyprodukowany w fabryce porcelany Victoria AG, działającej w miejscowości Altrohlau (obecna nazwa: Stará Role w Republice Czeskiej). Najciekawszym elementem zdobniczym jest kalkomania ceramiczna w kształcie tonda nadrukowana na licu naczyń. Widzimy w nich sceny mitologiczne, np. na dzbanku znajduje się scena przybycia Telemacha, syna Odyseusza, na wyspę Kalipso. Wzór oparto na obrazach Angeliki Kauffmann – szwajcarskiej malarki epoki klasycyzmu.
Lampy górnicze – praca w kopalni należy do jednej z bardziej uciążliwych, poza ciężkimi warunkami spowodowanymi wycieńczeniem fizycznym, dochodził brak światła. W związku z tym wprowadzono do użycia lampy górnicze. Prezentowane w naszym muzeum są lampy z każdego okresu działalności, począwszy od olejowych z XIX wieku, poprzez karbidowe z XIX i XX wieku, czy benzynowe z połowy XX wieku, po lampy elektryczne. Lampy olejowe, poza funkcją oświetleniową, odmierzały dodatkowo czas pracy.
Lampy górnicze – praca w kopalni należy do jednej z bardziej uciążliwych, poza ciężkimi warunkami spowodowanymi wycieńczeniem fizycznym, dochodził brak światła. W związku z tym wprowadzono do użycia lampy górnicze. Prezentowane w naszym muzeum są lampy z każdego okresu działalności, począwszy od olejowych z XIX wieku, poprzez karbidowe z XIX i XX wieku, czy benzynowe z połowy XX wieku, po lampy elektryczne. Lampy olejowe, poza funkcją oświetleniową, odmierzały dodatkowo czas pracy.
Czako – nawiązuje swym kształtem do dawnych filcowych kapeluszy, chroniących głowę górnika od uderzeń o strop. Wykonane jest z tektury obszytej czarną krepą, bez daszka, ozdobione z przodu godłem górniczym, czyli kuplą. Kupla zawiera dwa skrzyżowane najstarsze narzędzia górnicze: pyrlik – młotek o dwóch obuchach i żelazko – rodzaj krótkiego kilofka, umieszczone w wieńcu laurowym. Elementy kupli haftowane są złotą nicią. Z lewej strony czaka przymocowany jest pióropusz ze zwisającymi piórami w kolorze właściwym dla określonej grupy pracowniczej. Nieco poniżej górnej krawędzi czaka umieszczony jest złoty haft borty oznaczającej stopień górniczy. Pióropusz u czaka ma dwojaki rodowód: od czaplich piór, którymi dawni poszukiwacze złota przepłukiwali na sitach złoty piasek lub pierzastych miotełek, służących do wymiatania pyłu węglowego z otworów strzelniczych, drążonych przez górników.
Czako – nawiązuje swym kształtem do dawnych filcowych kapeluszy, chroniących głowę górnika od uderzeń o strop. Wykonane jest z tektury obszytej czarną krepą, bez daszka, ozdobione z przodu godłem górniczym, czyli kuplą. Kupla zawiera dwa skrzyżowane najstarsze narzędzia górnicze: pyrlik – młotek o dwóch obuchach i żelazko – rodzaj krótkiego kilofka, umieszczone w wieńcu laurowym. Elementy kupli haftowane są złotą nicią. Z lewej strony czaka przymocowany jest pióropusz ze zwisającymi piórami w kolorze właściwym dla określonej grupy pracowniczej. Nieco poniżej górnej krawędzi czaka umieszczony jest złoty haft borty oznaczającej stopień górniczy. Pióropusz u czaka ma dwojaki rodowód: od czaplich piór, którymi dawni poszukiwacze złota przepłukiwali na sitach złoty piasek lub pierzastych miotełek, służących do wymiatania pyłu węglowego z otworów strzelniczych, drążonych przez górników.
Obudowa z łuków podatnych – jest najczęściej stosowanym typem obudowy w wyrobiskach korytarzowych. Odrzwia składają się jednego łuku stropnicowego i dwóch łuków ociosowych, łączonych strzemionami. W skład takiej obudowy wchodzą również okładziny, rozpory i płyty spągowe, stosowane przy miękkim spągu. W obudowie poprowadzona jest instalacja wentylacyjna (lutniociąg), elektryczna i wodna.
Skrzynki na granaty - w związku z przekształceniem obozu niemieckiego w Centralny Obóz Pracy, a później w więzienie dla młodocianych więźniów politycznych, rozwijano asortyment produkowanych w tym miejscu przedmiotów. W okresie działania więzienia rozpoczęto produkcję skrzynek na granaty dla polskiej armii, których produkcja była związana z rozpoczęciem w 1948 roku produkcji na terenie Polski między innymi granatów RG-42, na które należano wykonać tego typu sprzęt do bezpiecznego magazynowania i transportowania.
Obudowa z łuków podatnych – jest najczęściej stosowanym typem obudowy w wyrobiskach korytarzowych. Odrzwia składają się jednego łuku stropnicowego i dwóch łuków ociosowych, łączonych strzemionami. W skład takiej obudowy wchodzą również okładziny, rozpory i płyty spągowe, stosowane przy miękkim spągu. W obudowie poprowadzona jest instalacja wentylacyjna (lutniociąg), elektryczna i wodna.
Czako – nawiązuje swym kształtem do dawnych filcowych kapeluszy, chroniących głowę górnika od uderzeń o strop. Wykonane jest z tektury obszytej czarną krepą, bez daszka, ozdobione z przodu godłem górniczym, czyli kuplą. Kupla zawiera dwa skrzyżowane najstarsze narzędzia górnicze: pyrlik – młotek o dwóch obuchach i żelazko – rodzaj krótkiego kilofka, umieszczone w wieńcu laurowym. Elementy kupli haftowane są złotą nicią. Z lewej strony czaka przymocowany jest pióropusz ze zwisającymi piórami w kolorze właściwym dla określonej grupy pracowniczej. Nieco poniżej górnej krawędzi czaka umieszczony jest złoty haft borty oznaczającej stopień górniczy. Pióropusz u czaka ma dwojaki rodowód: od czaplich piór, którymi dawni poszukiwacze złota przepłukiwali na sitach złoty piasek lub pierzastych miotełek, służących do wymiatania pyłu węglowego z otworów strzelniczych, drążonych przez górników.
Czako – nawiązuje swym kształtem do dawnych filcowych kapeluszy, chroniących głowę górnika od uderzeń o strop. Wykonane jest z tektury obszytej czarną krepą, bez daszka, ozdobione z przodu godłem górniczym, czyli kuplą. Kupla zawiera dwa skrzyżowane najstarsze narzędzia górnicze: pyrlik – młotek o dwóch obuchach i żelazko – rodzaj krótkiego kilofka, umieszczone w wieńcu laurowym. Elementy kupli haftowane są złotą nicią. Z lewej strony czaka przymocowany jest pióropusz ze zwisającymi piórami w kolorze właściwym dla określonej grupy pracowniczej. Nieco poniżej górnej krawędzi czaka umieszczony jest złoty haft borty oznaczającej stopień górniczy. Pióropusz u czaka ma dwojaki rodowód: od czaplich piór, którymi dawni poszukiwacze złota przepłukiwali na sitach złoty piasek lub pierzastych miotełek, służących do wymiatania pyłu węglowego z otworów strzelniczych, drążonych przez górników.
Niwelator – mocowane na statywie optyczne urządzenie geodezyjne, pozwalające na przeprowadzenie pomiędzy dwoma punktami w terenie pomiaru różnic ich wysokości z pomocą dwóch ustawionych pionowo łat geodezyjnych (pikiet). Porównanie odczytów z łat geodezyjnych określa różnicę wysokości między punktami terenowymi. Pomiar ten nazywany jest niwelacją.
Model maszyny parowej – wynalezienie maszyny parowej należy przypisać Thomasowi Newcomenowi i Jamesowi Wattowi. Spalając pod napełnionym wodą kotłem drewno lub węgiel, doprowadza się wodę do wrzenia. Wytworzona para wodna doprowadzana jest do cylindra, gdzie napędza tłok. Następnie wytworzona energia przenoszona jest na wał korbowy i koło zamachowe, które mogło napędzać maszyny fabryczne. Prezentowana makieta została opracowana w 1902 roku przez Rudolfa Doute ze szczakowskiej cementowni.
Lampy górnicze – praca w kopalni należy do jednej z bardziej uciążliwych, poza ciężkimi warunkami spowodowanymi wycieńczeniem fizycznym, dochodził brak światła. W związku z tym wprowadzono do użycia lampy górnicze. Prezentowane w naszym muzeum są lampy z każdego okresu działalności, począwszy od olejowych z XIX wieku, poprzez karbidowe z XIX i XX wieku, czy benzynowe z połowy XX wieku, po lampy elektryczne. Lampy olejowe, poza funkcją oświetleniową, odmierzały dodatkowo czas pracy.
Lampy górnicze – praca w kopalni należy do jednej z bardziej uciążliwych, poza ciężkimi warunkami spowodowanymi wycieńczeniem fizycznym, dochodził brak światła. W związku z tym wprowadzono do użycia lampy górnicze. Prezentowane w naszym muzeum są lampy z każdego okresu działalności, począwszy od olejowych z XIX wieku, poprzez karbidowe z XIX i XX wieku, czy benzynowe z połowy XX wieku, po lampy elektryczne. Lampy olejowe, poza funkcją oświetleniową, odmierzały dodatkowo czas pracy.
Model maszyny parowej – wynalezienie maszyny parowej należy przypisać Thomasowi Newcomenowi i Jamesowi Wattowi. Spalając pod napełnionym wodą kotłem drewno lub węgiel, doprowadza się wodę do wrzenia. Wytworzona para wodna doprowadzana jest do cylindra, gdzie napędza tłok. Następnie wytworzona energia przenoszona jest na wał korbowy i koło zamachowe, które mogło napędzać maszyny fabryczne. Prezentowana makieta została opracowana w 1902 roku przez Rudolfa Doute ze szczakowskiej cementowni.
Mundur górniczy – początki unormowań prawnych w tym zakresie związane są z osobą Stanisława Staszica. Aktualne regulacje, dotyczące munduru pochodzą z 2003 roku. Mundur składa się z: kurtki, spodni, czaka i płaszcza. Kurtka jest szyta z czarnej krepy, zapinana na 9 guzików z żółtego metalu. Na piersiach naszyte są zbiegające skośnie ku dołowi czarne, aksamitne patki, z których każda ozdobiona jest 5 guzikami. Posiada stojący kołnierz połączony z wykładaną z przodu i tyłu pelerynką. Rękawy zakończone są u dołu mankietami, z tyłu aksamitnymi patkami zdobionymi 5 guzikami. Na rękawach powyżej łokcia umieszczone są naszywki szmuklerskie z dystynkcjami stopni górniczych na czarnym aksamicie. Spodnie są z tego samego materiału co kurtka. Dla generalnego dyrektora górnictwa i generalnych dyrektorów górniczych dodatkowo ozdobione podwójnymi czarnymi lampasami z aksamitu. Nakrycie głowy stanowi tekturowe, obszyte czarną krepą, czako bez daszka ozdobione z przodu godłem górniczym i pióropuszem. Całość uzupełnia honorowa szpada noszona u lewego boku.
Mundur górniczy – początki unormowań prawnych w tym zakresie związane są z osobą Stanisława Staszica. Aktualne regulacje, dotyczące munduru pochodzą z 2003 roku. Mundur składa się z: kurtki, spodni, czaka i płaszcza. Kurtka jest szyta z czarnej krepy, zapinana na 9 guzików z żółtego metalu. Na piersiach naszyte są zbiegające skośnie ku dołowi czarne, aksamitne patki, z których każda ozdobiona jest 5 guzikami. Posiada stojący kołnierz połączony z wykładaną z przodu i tyłu pelerynką. Rękawy zakończone są u dołu mankietami, z tyłu aksamitnymi patkami zdobionymi 5 guzikami. Na rękawach powyżej łokcia umieszczone są naszywki szmuklerskie z dystynkcjami stopni górniczych na czarnym aksamicie. Spodnie są z tego samego materiału co kurtka. Dla generalnego dyrektora górnictwa i generalnych dyrektorów górniczych dodatkowo ozdobione podwójnymi czarnymi lampasami z aksamitu. Nakrycie głowy stanowi tekturowe, obszyte czarną krepą, czako bez daszka ozdobione z przodu godłem górniczym i pióropuszem. Całość uzupełnia honorowa szpada noszona u lewego boku.
Sferosyderyt – jest rodzajem zbudowanej głównie z syderytu (węglanu żelaza) skały osadowej o brunatnym zabarwieniu. Uboga ruda żelaza występuje najczęściej z domieszkami kalcytu, manganu i magnezu, formujących się w postać konkrecji, z których największe osiągają średnice dochodzące do około jednego metra. Sferosyderyty odkrywane są najczęściej w trakcie prac i eksploatacji prowadzonych w warstwach łupków ilastych.
Mundur górniczy – początki unormowań prawnych w tym zakresie związane są z osobą Stanisława Staszica. Aktualne regulacje, dotyczące munduru pochodzą z 2003 roku. Mundur składa się z: kurtki, spodni, czaka i płaszcza. Kurtka jest szyta z czarnej krepy, zapinana na 9 guzików z żółtego metalu. Na piersiach naszyte są zbiegające skośnie ku dołowi czarne, aksamitne patki, z których każda ozdobiona jest 5 guzikami. Posiada stojący kołnierz połączony z wykładaną z przodu i tyłu pelerynką. Rękawy zakończone są u dołu mankietami, z tyłu aksamitnymi patkami zdobionymi 5 guzikami. Na rękawach powyżej łokcia umieszczone są naszywki szmuklerskie z dystynkcjami stopni górniczych na czarnym aksamicie. Spodnie są z tego samego materiału co kurtka. Dla generalnego dyrektora górnictwa i generalnych dyrektorów górniczych dodatkowo ozdobione podwójnymi czarnymi lampasami z aksamitu. Nakrycie głowy stanowi tekturowe, obszyte czarną krepą, czako bez daszka ozdobione z przodu godłem górniczym i pióropuszem. Całość uzupełnia honorowa szpada noszona u lewego boku.
Trylinka – rodzaj sześciokątnej kostki brukowej produkowany w dziale prefabrykacji elementów betonowych więzienia dla młodocianych. Kostką wyłożono alejki w więzieniu oraz na osiedlu dla funkcjonariuszy. Dział prefabrykacji był najcięższym obok górnictwa, kierowano do niego więźniów „opornych w wychowaniu”. Dzienna norma ładowania trylinki do transportu przez więźniów wynosiła 1000 sztuk, czyli 23 tony.
Mundur górniczy – początki unormowań prawnych w tym zakresie związane są z osobą Stanisława Staszica. Aktualne regulacje, dotyczące munduru pochodzą z 2003 roku. Mundur składa się z: kurtki, spodni, czaka i płaszcza. Kurtka jest szyta z czarnej krepy, zapinana na 9 guzików z żółtego metalu. Na piersiach naszyte są zbiegające skośnie ku dołowi czarne, aksamitne patki, z których każda ozdobiona jest 5 guzikami. Posiada stojący kołnierz połączony z wykładaną z przodu i tyłu pelerynką. Rękawy zakończone są u dołu mankietami, z tyłu aksamitnymi patkami zdobionymi 5 guzikami. Na rękawach powyżej łokcia umieszczone są naszywki szmuklerskie z dystynkcjami stopni górniczych na czarnym aksamicie. Spodnie są z tego samego materiału co kurtka. Dla generalnego dyrektora górnictwa i generalnych dyrektorów górniczych dodatkowo ozdobione podwójnymi czarnymi lampasami z aksamitu. Nakrycie głowy stanowi tekturowe, obszyte czarną krepą, czako bez daszka ozdobione z przodu godłem górniczym i pióropuszem. Całość uzupełnia honorowa szpada noszona u lewego boku.
Mundur górniczy – początki unormowań prawnych w tym zakresie związane są z osobą Stanisława Staszica. Aktualne regulacje, dotyczące munduru pochodzą z 2003 roku. Mundur składa się z: kurtki, spodni, czaka i płaszcza. Kurtka jest szyta z czarnej krepy, zapinana na 9 guzików z żółtego metalu. Na piersiach naszyte są zbiegające skośnie ku dołowi czarne, aksamitne patki, z których każda ozdobiona jest 5 guzikami. Posiada stojący kołnierz połączony z wykładaną z przodu i tyłu pelerynką. Rękawy zakończone są u dołu mankietami, z tyłu aksamitnymi patkami zdobionymi 5 guzikami. Na rękawach powyżej łokcia umieszczone są naszywki szmuklerskie z dystynkcjami stopni górniczych na czarnym aksamicie. Spodnie są z tego samego materiału co kurtka. Dla generalnego dyrektora górnictwa i generalnych dyrektorów górniczych dodatkowo ozdobione podwójnymi czarnymi lampasami z aksamitu. Nakrycie głowy stanowi tekturowe, obszyte czarną krepą, czako bez daszka ozdobione z przodu godłem górniczym i pióropuszem. Całość uzupełnia honorowa szpada noszona u lewego boku.
Różaniec z chleba - równie obciążające jak praca przymusowa, było dla więźniów wyniszczenie psychiczne wynikające z ciągłej niepewności co do własnej przyszłości. W chwilach słabości więźniowie często znajdowali pocieszenie w wierze. Praktyki religijne nie były dobrze widziane przez nadzór obozowy. Oprócz skrytej modlitwy, osadzeni często wyrażali swoją wiarę poprzez łatwe do ukrycia i improwizowane rzemiosło. Ciekawą formą obozowego rękodzieła sakralnego, jest przechowywany w zbiorze muzeum różaniec z chleba wykonany przez więźnia Centralnego Obozu Pracy. Różaniec opleciony został prawdopodobnie na osnowie z nitki więziennego koca. Chleb był jednym z niewielu dostępnych, łatwym w obróbce i niewzbudzającym podejrzeń strażników materiałem.
Mundur i pejcz komendanta – replika oficerskiego munduru polowego SS w kolorze feldgrau. Z dystynkcjami obersturmfuehrera (starszy dowódca szturmowy, odpowiednik porucznika) i odznaczeniami, które uzyskał komendant obozu Neu-Dachs Bruno Pfuetze. Obok munduru znajduje się oryginalny skórzany pejcz komendanta obozu, noszony przez niego przy pasku.
Skrzynki na granaty - w związku z przekształceniem obozu niemieckiego w Centralny Obóz Pracy, a później w więzienie dla młodocianych więźniów politycznych, rozwijano asortyment produkowanych w tym miejscu przedmiotów. W okresie działania więzienia rozpoczęto produkcję skrzynek na granaty dla polskiej armii, których produkcja była związana z rozpoczęciem w 1948 roku produkcji na terenie Polski między innymi granatów RG-42, na które należano wykonać tego typu sprzęt do bezpiecznego magazynowania i transportowania.
Skrzynki na granaty - w związku z przekształceniem obozu niemieckiego w Centralny Obóz Pracy, a później w więzienie dla młodocianych więźniów politycznych, rozwijano asortyment produkowanych w tym miejscu przedmiotów. W okresie działania więzienia rozpoczęto produkcję skrzynek na granaty dla polskiej armii, których produkcja była związana z rozpoczęciem w 1948 roku produkcji na terenie Polski między innymi granatów RG-42, na które należano wykonać tego typu sprzęt do bezpiecznego magazynowania i transportowania.
Słupy ogrodzenia – wykonane z betonu słupy o wysokości ok. 2,5 metra. Po obu stronach umieszczone były ceramiczne izolatory elektryczne, pomiędzy nimi rozciągnięty był drut kolczasty podłączony do wysokiego napięcia. Słupy stanowiły element ogrodzenia obozu, przed nimi znajdował się pas stale grabionego piasku – tzw. pas śmierci, którego początek wyznaczał betonowy słupek o wysokości ok. 1 metra. Od strony zewnętrznej obóz otoczony był wysokim ogrodzeniem z cegły (ok. 4,5 metra wysokości), wzdłuż niego wzniesione zostały wieżyczki strażnicze.
Różaniec z chleba - równie obciążające jak praca przymusowa, było dla więźniów wyniszczenie psychiczne wynikające z ciągłej niepewności co do własnej przyszłości. W chwilach słabości więźniowie często znajdowali pocieszenie w wierze. Praktyki religijne nie były dobrze widziane przez nadzór obozowy. Oprócz skrytej modlitwy, osadzeni często wyrażali swoją wiarę poprzez łatwe do ukrycia i improwizowane rzemiosło. Ciekawą formą obozowego rękodzieła sakralnego, jest przechowywany w zbiorze muzeum różaniec z chleba wykonany przez więźnia Centralnego Obozu Pracy. Różaniec opleciony został prawdopodobnie na osnowie z nitki więziennego koca. Chleb był jednym z niewielu dostępnych, łatwym w obróbce i niewzbudzającym podejrzeń strażników materiałem.
Brama wewnętrzna do obozu – rekonstrukcja dwuskrzydłowej bramy prowadzącej do wewnętrznej części obozu, ulokowana była na głównym trakcie komunikacyjnym obozu, w bezpośrednim sąsiedztwie wartowni. W jednym ze skrzydeł bramy znajdowała się furtka, która umożliwiała wyprowadzanie pojedynczych więźniów bez konieczności otwierania całej bramy. Brama zamocowana była na dwóch ceglanych słupach, nad bramą rozciągnięty był drut kolczasty.
Brama wewnętrzna do obozu – rekonstrukcja dwuskrzydłowej bramy prowadzącej do wewnętrznej części obozu, ulokowana była na głównym trakcie komunikacyjnym obozu, w bezpośrednim sąsiedztwie wartowni. W jednym ze skrzydeł bramy znajdowała się furtka, która umożliwiała wyprowadzanie pojedynczych więźniów bez konieczności otwierania całej bramy. Brama zamocowana była na dwóch ceglanych słupach, nad bramą rozciągnięty był drut kolczasty.
Brama wewnętrzna do obozu – rekonstrukcja dwuskrzydłowej bramy prowadzącej do wewnętrznej części obozu, ulokowana była na głównym trakcie komunikacyjnym obozu, w bezpośrednim sąsiedztwie wartowni. W jednym ze skrzydeł bramy znajdowała się furtka, która umożliwiała wyprowadzanie pojedynczych więźniów bez konieczności otwierania całej bramy. Brama zamocowana była na dwóch ceglanych słupach, nad bramą rozciągnięty był drut kolczasty.
Brama wewnętrzna do obozu – rekonstrukcja dwuskrzydłowej bramy prowadzącej do wewnętrznej części obozu, ulokowana była na głównym trakcie komunikacyjnym obozu, w bezpośrednim sąsiedztwie wartowni. W jednym ze skrzydeł bramy znajdowała się furtka, która umożliwiała wyprowadzanie pojedynczych więźniów bez konieczności otwierania całej bramy. Brama zamocowana była na dwóch ceglanych słupach, nad bramą rozciągnięty był drut kolczasty.
Brama wewnętrzna do obozu – rekonstrukcja dwuskrzydłowej bramy prowadzącej do wewnętrznej części obozu, ulokowana była na głównym trakcie komunikacyjnym obozu, w bezpośrednim sąsiedztwie wartowni. W jednym ze skrzydeł bramy znajdowała się furtka, która umożliwiała wyprowadzanie pojedynczych więźniów bez konieczności otwierania całej bramy. Brama zamocowana była na dwóch ceglanych słupach, nad bramą rozciągnięty był drut kolczasty.
Brama wewnętrzna do obozu – rekonstrukcja dwuskrzydłowej bramy prowadzącej do wewnętrznej części obozu, ulokowana była na głównym trakcie komunikacyjnym obozu, w bezpośrednim sąsiedztwie wartowni. W jednym ze skrzydeł bramy znajdowała się furtka, która umożliwiała wyprowadzanie pojedynczych więźniów bez konieczności otwierania całej bramy. Brama zamocowana była na dwóch ceglanych słupach, nad bramą rozciągnięty był drut kolczasty.
Szafa pancerna – dwudrzwiowe szafy o wysokości 200 cm produkowano w ślusarni, działającej w ramach działu gospodarczego. Zapotrzebowanie na szafy ze strony administracji publicznej było duże. Szafy malowano w lakierni na zielony, „trawiasty” kolor. W 1952 roku – w związku z powstaniem technikum – ślusarnia została przekształcona na warsztaty szkolne.
Skrzynki na granaty - w związku z przekształceniem obozu niemieckiego w Centralny Obóz Pracy, a później w więzienie dla młodocianych więźniów politycznych, rozwijano asortyment produkowanych w tym miejscu przedmiotów. W okresie działania więzienia rozpoczęto produkcję skrzynek na granaty dla polskiej armii, których produkcja była związana z rozpoczęciem w 1948 roku produkcji na terenie Polski między innymi granatów RG-42, na które należano wykonać tego typu sprzęt do bezpiecznego magazynowania i transportowania.
Trylinka – rodzaj sześciokątnej kostki brukowej produkowany w dziale prefabrykacji elementów betonowych więzienia dla młodocianych. Kostką wyłożono alejki w więzieniu oraz na osiedlu dla funkcjonariuszy. Dział prefabrykacji był najcięższym obok górnictwa, kierowano do niego więźniów „opornych w wychowaniu”. Dzienna norma ładowania trylinki do transportu przez więźniów wynosiła 1000 sztuk, czyli 23 tony.
Szafa pancerna – dwudrzwiowe szafy o wysokości 200 cm produkowano w ślusarni, działającej w ramach działu gospodarczego. Zapotrzebowanie na szafy ze strony administracji publicznej było duże. Szafy malowano w lakierni na zielony, „trawiasty” kolor. W 1952 roku – w związku z powstaniem technikum – ślusarnia została przekształcona na warsztaty szkolne.
Obraz Egzekucja 22 rodaków w Szczakowej (autor: Karol Rolski) - obraz przedstawia egzekucję 22 kolejarzy wykonaną 14 stycznia 1942 roku w Szczakowej. Został namalowany w 1951 roku na podstawie relacji naocznych świadków. Na odwrocie obrazu wymienieni zostali wszyscy straceni. Ofiarami byli miejscowi robotnicy węzła kolejowego skazani za akcje dywersyjne. Na miejscu egzekucji zgromadzono ludność z pobliskich domów i zakładów pracy, która miała być świadkiem aktu stracenia. W celu upamiętnienia zamordowanych w miejscu tym, w roku 1979 postawiono pomnik.
Brama wewnętrzna do obozu – rekonstrukcja dwuskrzydłowej bramy prowadzącej do wewnętrznej części obozu, ulokowana była na głównym trakcie komunikacyjnym obozu, w bezpośrednim sąsiedztwie wartowni. W jednym ze skrzydeł bramy znajdowała się furtka, która umożliwiała wyprowadzanie pojedynczych więźniów bez konieczności otwierania całej bramy. Brama zamocowana była na dwóch ceglanych słupach, nad bramą rozciągnięty był drut kolczasty.
Różaniec z chleba - równie obciążające jak praca przymusowa, było dla więźniów wyniszczenie psychiczne wynikające z ciągłej niepewności co do własnej przyszłości. W chwilach słabości więźniowie często znajdowali pocieszenie w wierze. Praktyki religijne nie były dobrze widziane przez nadzór obozowy. Oprócz skrytej modlitwy, osadzeni często wyrażali swoją wiarę poprzez łatwe do ukrycia i improwizowane rzemiosło. Ciekawą formą obozowego rękodzieła sakralnego, jest przechowywany w zbiorze muzeum różaniec z chleba wykonany przez więźnia Centralnego Obozu Pracy. Różaniec opleciony został prawdopodobnie na osnowie z nitki więziennego koca. Chleb był jednym z niewielu dostępnych, łatwym w obróbce i niewzbudzającym podejrzeń strażników materiałem.
Różaniec z chleba - równie obciążające jak praca przymusowa, było dla więźniów wyniszczenie psychiczne wynikające z ciągłej niepewności co do własnej przyszłości. W chwilach słabości więźniowie często znajdowali pocieszenie w wierze. Praktyki religijne nie były dobrze widziane przez nadzór obozowy. Oprócz skrytej modlitwy, osadzeni często wyrażali swoją wiarę poprzez łatwe do ukrycia i improwizowane rzemiosło. Ciekawą formą obozowego rękodzieła sakralnego, jest przechowywany w zbiorze muzeum różaniec z chleba wykonany przez więźnia Centralnego Obozu Pracy. Różaniec opleciony został prawdopodobnie na osnowie z nitki więziennego koca. Chleb był jednym z niewielu dostępnych, łatwym w obróbce i niewzbudzającym podejrzeń strażników materiałem.
Różaniec z chleba - równie obciążające jak praca przymusowa, było dla więźniów wyniszczenie psychiczne wynikające z ciągłej niepewności co do własnej przyszłości. W chwilach słabości więźniowie często znajdowali pocieszenie w wierze. Praktyki religijne nie były dobrze widziane przez nadzór obozowy. Oprócz skrytej modlitwy, osadzeni często wyrażali swoją wiarę poprzez łatwe do ukrycia i improwizowane rzemiosło. Ciekawą formą obozowego rękodzieła sakralnego, jest przechowywany w zbiorze muzeum różaniec z chleba wykonany przez więźnia Centralnego Obozu Pracy. Różaniec opleciony został prawdopodobnie na osnowie z nitki więziennego koca. Chleb był jednym z niewielu dostępnych, łatwym w obróbce i niewzbudzającym podejrzeń strażników materiałem.
Zapaska (lata 20. XX wieku) – zapaska, czyli fartuch gospodyni. Zapaski w tej części ziemi krakowskiej, podobnie jak gorsety, były bogato zdobione. Obowiązywała głównie biała odmiana wykonana z płótna i dekorowana haftem białym.
Ława (początek XX wieku) – w typie „szlabanu”, czyli ławy z siedziskiem w kształcie otwieranej skrzyni. Ławy ustawiono wokół ścian izby i kuchni. Służyły do spania i siedzenia.
Zapaska (lata 20. XX wieku) – zapaska, czyli fartuch gospodyni. Zapaski w tej części ziemi krakowskiej, podobnie jak gorsety, były bogato zdobione. Obowiązywała głównie biała odmiana wykonana z płótna i dekorowana haftem białym.
Prasa do sera (początek XX wieku) – przyrząd zbudowany z dwóch desek skręcanych śrubami. Dzięki stopniowemu dokręcaniu usuwano serwatkę z sera umieszczonego pomiędzy deskami w płóciennym worku.
Prasa do sera (początek XX wieku) – przyrząd zbudowany z dwóch desek skręcanych śrubami. Dzięki stopniowemu dokręcaniu usuwano serwatkę z sera umieszczonego pomiędzy deskami w płóciennym worku.
Prasa do sera (początek XX wieku) – przyrząd zbudowany z dwóch desek skręcanych śrubami. Dzięki stopniowemu dokręcaniu usuwano serwatkę z sera umieszczonego pomiędzy deskami w płóciennym worku.
Skrzynia (koniec XIX wieku) była najbardziej archaicznym meblem w domu wiejskim. Miał również funkcję symboliczną bowiem stanowiła część wiana (posagu) gospodyni. Przechowywano w niej odzież świąteczną, pościel, dokumenty i inne wartościowe przedmioty. Na jaworznickich skrzyniach utrwalił się typ zielonej malatury oraz motywy zdobnicze w formie prostokątnych pól namalowanych na ściance czołowej w niebieskim lub czerwonym kolorze. Na tym tle malowano dekorację w formie bukietu tulipanów w wazonie.
Skrzynia (koniec XIX wieku) była najbardziej archaicznym meblem w domu wiejskim. Miał również funkcję symboliczną bowiem stanowiła część wiana (posagu) gospodyni. Przechowywano w niej odzież świąteczną, pościel, dokumenty i inne wartościowe przedmioty. Na jaworznickich skrzyniach utrwalił się typ zielonej malatury oraz motywy zdobnicze w formie prostokątnych pól namalowanych na ściance czołowej w niebieskim lub czerwonym kolorze. Na tym tle malowano dekorację w formie bukietu tulipanów w wazonie.
Zapaska (lata 20. XX wieku) – zapaska, czyli fartuch gospodyni. Zapaski w tej części ziemi krakowskiej, podobnie jak gorsety, były bogato zdobione. Obowiązywała głównie biała odmiana wykonana z płótna i dekorowana haftem białym.
Ława (początek XX wieku) – w typie „szlabanu”, czyli ławy z siedziskiem w kształcie otwieranej skrzyni. Ławy ustawiono wokół ścian izby i kuchni. Służyły do spania i siedzenia.
Makieta gospodarstwa – przedstawia typową zabudowę gospodarską z końca XIX wieku z terenu Jaworzna. Widoczne jest usytuowanie budynków na działce siedliskowej, składające się z domu i zabudowań gospodarskich. Zrekonstruowano dom w typie szerokofrontowym, pokryty strzechą, z jedną izbą mieszkalną, komorą i sienią. Wzór na podstawie historycznej zabudowy ulicy Batorego w Szczakowej.
Gorset (lata 20. XX wieku) – jest najbardziej reprezentatywną częścią stroju krakowskiego. Gorset traktowany był jako cenna część majątku. Z początkiem XX wieku ukształtowała się moda polegająca na szyciu czarnych, aksamitnych gorsetów i dekorowaniu ich haftem w formie bogatych motywów roślinnych, wykonanym ściegiem atłaskowym. Dekoracja hafciarska jaworznickich gorsetów należy do najbardziej bogatych i zróżnicowanych hafciarsko w całym regionie krakowskim.
Gorset (lata 20. XX wieku) – jest najbardziej reprezentatywną częścią stroju krakowskiego. Gorset traktowany był jako cenna część majątku. Z początkiem XX wieku ukształtowała się moda polegająca na szyciu czarnych, aksamitnych gorsetów i dekorowaniu ich haftem w formie bogatych motywów roślinnych, wykonanym ściegiem atłaskowym. Dekoracja hafciarska jaworznickich gorsetów należy do najbardziej bogatych i zróżnicowanych hafciarsko w całym regionie krakowskim.
Makieta gospodarstwa – przedstawia typową zabudowę gospodarską z końca XIX wieku z terenu Jaworzna. Widoczne jest usytuowanie budynków na działce siedliskowej, składające się z domu i zabudowań gospodarskich. Zrekonstruowano dom w typie szerokofrontowym, pokryty strzechą, z jedną izbą mieszkalną, komorą i sienią. Wzór na podstawie historycznej zabudowy ulicy Batorego w Szczakowej.
Makieta gospodarstwa – przedstawia typową zabudowę gospodarską z końca XIX wieku z terenu Jaworzna. Widoczne jest usytuowanie budynków na działce siedliskowej, składające się z domu i zabudowań gospodarskich. Zrekonstruowano dom w typie szerokofrontowym, pokryty strzechą, z jedną izbą mieszkalną, komorą i sienią. Wzór na podstawie historycznej zabudowy ulicy Batorego w Szczakowej.
Makieta gospodarstwa – przedstawia typową zabudowę gospodarską z końca XIX wieku z terenu Jaworzna. Widoczne jest usytuowanie budynków na działce siedliskowej, składające się z domu i zabudowań gospodarskich. Zrekonstruowano dom w typie szerokofrontowym, pokryty strzechą, z jedną izbą mieszkalną, komorą i sienią. Wzór na podstawie historycznej zabudowy ulicy Batorego w Szczakowej.
Gorset (lata 20. XX wieku) – jest najbardziej reprezentatywną częścią stroju krakowskiego. Gorset traktowany był jako cenna część majątku. Z początkiem XX wieku ukształtowała się moda polegająca na szyciu czarnych, aksamitnych gorsetów i dekorowaniu ich haftem w formie bogatych motywów roślinnych, wykonanym ściegiem atłaskowym. Dekoracja hafciarska jaworznickich gorsetów należy do najbardziej bogatych i zróżnicowanych hafciarsko w całym regionie krakowskim.
Gorset (lata 20. XX wieku) – jest najbardziej reprezentatywną częścią stroju krakowskiego. Gorset traktowany był jako cenna część majątku. Z początkiem XX wieku ukształtowała się moda polegająca na szyciu czarnych, aksamitnych gorsetów i dekorowaniu ich haftem w formie bogatych motywów roślinnych, wykonanym ściegiem atłaskowym. Dekoracja hafciarska jaworznickich gorsetów należy do najbardziej bogatych i zróżnicowanych hafciarsko w całym regionie krakowskim.
Ława (początek XX wieku) – w typie „szlabanu”, czyli ławy z siedziskiem w kształcie otwieranej skrzyni. Ławy ustawiono wokół ścian izby i kuchni. Służyły do spania i siedzenia.
Moździerz – naczynie z tłuczkiem do ręcznego ucierania, rozdrabniania i kruszenia surowców naturalnych. Naczynie i tłuczek odlane z mosiądzu. Ścianki moździerza proste, górna krawędź wywinięta na zewnątrz. Część robocza tłuczka jest spłaszczona, aby rozdrabniane substancje nie przemieszczały się przy uderzaniu w nie. Po obu stronach środkowej części korpusu umocowane symetrycznie dwa uchwyty.
Zapaska (lata 20. XX wieku) – zapaska, czyli fartuch gospodyni. Zapaski w tej części ziemi krakowskiej, podobnie jak gorsety, były bogato zdobione. Obowiązywała głównie biała odmiana wykonana z płótna i dekorowana haftem białym.
Słupy ogrodzenia – wykonane z betonu słupy o wysokości ok. 2,5 metra. Po obu stronach umieszczone były ceramiczne izolatory elektryczne, pomiędzy nimi rozciągnięty był drut kolczasty podłączony do wysokiego napięcia. Słupy stanowiły element ogrodzenia obozu, przed nimi znajdował się pas stale grabionego piasku – tzw. pas śmierci, którego początek wyznaczał betonowy słupek o wysokości ok. 1 metra. Od strony zewnętrznej obóz otoczony był wysokim ogrodzeniem z cegły (ok. 4,5 metra wysokości), wzdłuż niego wzniesione zostały wieżyczki strażnicze.
Pająk bożonarodzeniowy (rekonstrukcja) – ozdoba świąteczna. Lokalną specyfiką było wykonywanie bibułowych kwiatów. Zdobiono nimi zarówno obrazy i figury świętych, krzyże, feretrony. Kwiaty wykorzystywano w plastyce obrzędowej np. do ozdabiania palm wielkanocnych i słomianych pająków bożonarodzeniowych.
Obudowa drewniana z wiązaniem typu polskiego – obudowa składa się z dwóch stojaków i stropnicy. Miejsce połączenia stojaka i stropnicy nazywa się wiązaniem. W wiązaniu polskim w grubszym końcu stojaka wykonuje się półokrągłe wycięcie, tzw. olunek, w którym to wycięciu spoczywa stropnica. Dwa stojaki i połączona z nimi stropnica tworzą tzw. odrzwia. Obudowa drewniana z wiązaniem typu polskiego wykorzystywana była już w średniowieczu i nowożytności w górnictwie kruszcowym.
Obudowa drewniana z wiązaniem typu polskiego – obudowa składa się z dwóch stojaków i stropnicy. Miejsce połączenia stojaka i stropnicy nazywa się wiązaniem. W wiązaniu polskim w grubszym końcu stojaka wykonuje się półokrągłe wycięcie, tzw. olunek, w którym to wycięciu spoczywa stropnica. Dwa stojaki i połączona z nimi stropnica tworzą tzw. odrzwia. Obudowa drewniana z wiązaniem typu polskiego wykorzystywana była już w średniowieczu i nowożytności w górnictwie kruszcowym.
Skrzynia (koniec XIX wieku) była najbardziej archaicznym meblem w domu wiejskim. Miał również funkcję symboliczną bowiem stanowiła część wiana (posagu) gospodyni. Przechowywano w niej odzież świąteczną, pościel, dokumenty i inne wartościowe przedmioty. Na jaworznickich skrzyniach utrwalił się typ zielonej malatury oraz motywy zdobnicze w formie prostokątnych pól namalowanych na ściance czołowej w niebieskim lub czerwonym kolorze. Na tym tle malowano dekorację w formie bukietu tulipanów w wazonie.
W ramach projektu Muzeum w sieci - wirtualne zwiedzanie Muzeum Miasta Jaworzna dajemy Państwu możliwość zwiedzenia wystaw stałych:
- Salonik mieszczański,
- Judaika,
- Najdawniejsze dzieje górnictwa węgla kamiennego na ziemiach polskich,
- Ekspozycja etnograficzna. Strój ludowy, architektura,
- Obóz dwóch totalitaryzmów. Jaworzno 1943-1956,
prezentowanych w naszym Muzeum w domowym zaciszu. Ponadto będą Państwo mogli bliżej zapoznać się z ponad osiemdziesięcioma eksponatami, dla których przygotowano dedykowane infografiki oraz obejrzeć multimedia zamieszczone na wystawach.
Słupy ogrodzenia – wykonane z betonu słupy o wysokości ok. 2,5 metra. Po obu stronach umieszczone były ceramiczne izolatory elektryczne, pomiędzy nimi rozciągnięty był drut kolczasty podłączony do wysokiego napięcia. Słupy stanowiły element ogrodzenia obozu, przed nimi znajdował się pas stale grabionego piasku – tzw. pas śmierci, którego początek wyznaczał betonowy słupek o wysokości ok. 1 metra. Od strony zewnętrznej obóz otoczony był wysokim ogrodzeniem z cegły (ok. 4,5 metra wysokości), wzdłuż niego wzniesione zostały wieżyczki strażnicze.
Słupy ogrodzenia – wykonane z betonu słupy o wysokości ok. 2,5 metra. Po obu stronach umieszczone były ceramiczne izolatory elektryczne, pomiędzy nimi rozciągnięty był drut kolczasty podłączony do wysokiego napięcia. Słupy stanowiły element ogrodzenia obozu, przed nimi znajdował się pas stale grabionego piasku – tzw. pas śmierci, którego początek wyznaczał betonowy słupek o wysokości ok. 1 metra. Od strony zewnętrznej obóz otoczony był wysokim ogrodzeniem z cegły (ok. 4,5 metra wysokości), wzdłuż niego wzniesione zostały wieżyczki strażnicze.
Słupy ogrodzenia – wykonane z betonu słupy o wysokości ok. 2,5 metra. Po obu stronach umieszczone były ceramiczne izolatory elektryczne, pomiędzy nimi rozciągnięty był drut kolczasty podłączony do wysokiego napięcia. Słupy stanowiły element ogrodzenia obozu, przed nimi znajdował się pas stale grabionego piasku – tzw. pas śmierci, którego początek wyznaczał betonowy słupek o wysokości ok. 1 metra. Od strony zewnętrznej obóz otoczony był wysokim ogrodzeniem z cegły (ok. 4,5 metra wysokości), wzdłuż niego wzniesione zostały wieżyczki strażnicze.
Słupy ogrodzenia – wykonane z betonu słupy o wysokości ok. 2,5 metra. Po obu stronach umieszczone były ceramiczne izolatory elektryczne, pomiędzy nimi rozciągnięty był drut kolczasty podłączony do wysokiego napięcia. Słupy stanowiły element ogrodzenia obozu, przed nimi znajdował się pas stale grabionego piasku – tzw. pas śmierci, którego początek wyznaczał betonowy słupek o wysokości ok. 1 metra. Od strony zewnętrznej obóz otoczony był wysokim ogrodzeniem z cegły (ok. 4,5 metra wysokości), wzdłuż niego wzniesione zostały wieżyczki strażnicze.
Mundur i pejcz komendanta – replika oficerskiego munduru polowego SS w kolorze feldgrau. Z dystynkcjami obersturmfuehrera (starszy dowódca szturmowy, odpowiednik porucznika) i odznaczeniami, które uzyskał komendant obozu Neu-Dachs Bruno Pfuetze. Obok munduru znajduje się oryginalny skórzany pejcz komendanta obozu, noszony przez niego przy pasku.
Mundur i pejcz komendanta – replika oficerskiego munduru polowego SS w kolorze feldgrau. Z dystynkcjami obersturmfuehrera (starszy dowódca szturmowy, odpowiednik porucznika) i odznaczeniami, które uzyskał komendant obozu Neu-Dachs Bruno Pfuetze. Obok munduru znajduje się oryginalny skórzany pejcz komendanta obozu, noszony przez niego przy pasku.
Mundur i pejcz komendanta – replika oficerskiego munduru polowego SS w kolorze feldgrau. Z dystynkcjami obersturmfuehrera (starszy dowódca szturmowy, odpowiednik porucznika) i odznaczeniami, które uzyskał komendant obozu Neu-Dachs Bruno Pfuetze. Obok munduru znajduje się oryginalny skórzany pejcz komendanta obozu, noszony przez niego przy pasku.
Mundur i pejcz komendanta – replika oficerskiego munduru polowego SS w kolorze feldgrau. Z dystynkcjami obersturmfuehrera (starszy dowódca szturmowy, odpowiednik porucznika) i odznaczeniami, które uzyskał komendant obozu Neu-Dachs Bruno Pfuetze. Obok munduru znajduje się oryginalny skórzany pejcz komendanta obozu, noszony przez niego przy pasku.
Mundur i pejcz komendanta – replika oficerskiego munduru polowego SS w kolorze feldgrau. Z dystynkcjami obersturmfuehrera (starszy dowódca szturmowy, odpowiednik porucznika) i odznaczeniami, które uzyskał komendant obozu Neu-Dachs Bruno Pfuetze. Obok munduru znajduje się oryginalny skórzany pejcz komendanta obozu, noszony przez niego przy pasku.
Mundur i pejcz komendanta – replika oficerskiego munduru polowego SS w kolorze feldgrau. Z dystynkcjami obersturmfuehrera (starszy dowódca szturmowy, odpowiednik porucznika) i odznaczeniami, które uzyskał komendant obozu Neu-Dachs Bruno Pfuetze. Obok munduru znajduje się oryginalny skórzany pejcz komendanta obozu, noszony przez niego przy pasku.
Mundur i pejcz komendanta – replika oficerskiego munduru polowego SS w kolorze feldgrau. Z dystynkcjami obersturmfuehrera (starszy dowódca szturmowy, odpowiednik porucznika) i odznaczeniami, które uzyskał komendant obozu Neu-Dachs Bruno Pfuetze. Obok munduru znajduje się oryginalny skórzany pejcz komendanta obozu, noszony przez niego przy pasku.
Słupy ogrodzenia – wykonane z betonu słupy o wysokości ok. 2,5 metra. Po obu stronach umieszczone były ceramiczne izolatory elektryczne, pomiędzy nimi rozciągnięty był drut kolczasty podłączony do wysokiego napięcia. Słupy stanowiły element ogrodzenia obozu, przed nimi znajdował się pas stale grabionego piasku – tzw. pas śmierci, którego początek wyznaczał betonowy słupek o wysokości ok. 1 metra. Od strony zewnętrznej obóz otoczony był wysokim ogrodzeniem z cegły (ok. 4,5 metra wysokości), wzdłuż niego wzniesione zostały wieżyczki strażnicze.
Pasiak - w związku z rozpoczęciem działalności Obozu Neu-Dachs na terenie Jaworzna, kierowano w to miejsce więźniów z obozu macierzyńskiego w Oświęcimiu. Więźniowie obozu jaworznickiego byli ubrani w identyczne pasiaki jak w przypadku obozu macierzyńskiego, był to specyficzny bialo-niebieski pasiak z naszywkami dotyczącymi pochodzenia czy przynależności więźnia oraz chodaki.
Pasiak - w związku z rozpoczęciem działalności Obozu Neu-Dachs na terenie Jaworzna, kierowano w to miejsce więźniów z obozu macierzyńskiego w Oświęcimiu. Więźniowie obozu jaworznickiego byli ubrani w identyczne pasiaki jak w przypadku obozu macierzyńskiego, był to specyficzny bialo-niebieski pasiak z naszywkami dotyczącymi pochodzenia czy przynależności więźnia oraz chodaki.
Pasiak - w związku z rozpoczęciem działalności Obozu Neu-Dachs na terenie Jaworzna, kierowano w to miejsce więźniów z obozu macierzyńskiego w Oświęcimiu. Więźniowie obozu jaworznickiego byli ubrani w identyczne pasiaki jak w przypadku obozu macierzyńskiego, był to specyficzny bialo-niebieski pasiak z naszywkami dotyczącymi pochodzenia czy przynależności więźnia oraz chodaki.
Pasiak - w związku z rozpoczęciem działalności Obozu Neu-Dachs na terenie Jaworzna, kierowano w to miejsce więźniów z obozu macierzyńskiego w Oświęcimiu. Więźniowie obozu jaworznickiego byli ubrani w identyczne pasiaki jak w przypadku obozu macierzyńskiego, był to specyficzny bialo-niebieski pasiak z naszywkami dotyczącymi pochodzenia czy przynależności więźnia oraz chodaki.
Pasiak - w związku z rozpoczęciem działalności Obozu Neu-Dachs na terenie Jaworzna, kierowano w to miejsce więźniów z obozu macierzyńskiego w Oświęcimiu. Więźniowie obozu jaworznickiego byli ubrani w identyczne pasiaki jak w przypadku obozu macierzyńskiego, był to specyficzny bialo-niebieski pasiak z naszywkami dotyczącymi pochodzenia czy przynależności więźnia oraz chodaki.
Pasiak - w związku z rozpoczęciem działalności Obozu Neu-Dachs na terenie Jaworzna, kierowano w to miejsce więźniów z obozu macierzyńskiego w Oświęcimiu. Więźniowie obozu jaworznickiego byli ubrani w identyczne pasiaki jak w przypadku obozu macierzyńskiego, był to specyficzny bialo-niebieski pasiak z naszywkami dotyczącymi pochodzenia czy przynależności więźnia oraz chodaki.
Skrzynia (koniec XIX wieku) była najbardziej archaicznym meblem w domu wiejskim. Miał również funkcję symboliczną bowiem stanowiła część wiana (posagu) gospodyni. Przechowywano w niej odzież świąteczną, pościel, dokumenty i inne wartościowe przedmioty. Na jaworznickich skrzyniach utrwalił się typ zielonej malatury oraz motywy zdobnicze w formie prostokątnych pól namalowanych na ściance czołowej w niebieskim lub czerwonym kolorze. Na tym tle malowano dekorację w formie bukietu tulipanów w wazonie.
Skrzynia (koniec XIX wieku) była najbardziej archaicznym meblem w domu wiejskim. Miał również funkcję symboliczną bowiem stanowiła część wiana (posagu) gospodyni. Przechowywano w niej odzież świąteczną, pościel, dokumenty i inne wartościowe przedmioty. Na jaworznickich skrzyniach utrwalił się typ zielonej malatury oraz motywy zdobnicze w formie prostokątnych pól namalowanych na ściance czołowej w niebieskim lub czerwonym kolorze. Na tym tle malowano dekorację w formie bukietu tulipanów w wazonie.
Skrzynia (koniec XIX wieku) była najbardziej archaicznym meblem w domu wiejskim. Miał również funkcję symboliczną bowiem stanowiła część wiana (posagu) gospodyni. Przechowywano w niej odzież świąteczną, pościel, dokumenty i inne wartościowe przedmioty. Na jaworznickich skrzyniach utrwalił się typ zielonej malatury oraz motywy zdobnicze w formie prostokątnych pól namalowanych na ściance czołowej w niebieskim lub czerwonym kolorze. Na tym tle malowano dekorację w formie bukietu tulipanów w wazonie.
Pasiak - w związku z rozpoczęciem działalności Obozu Neu-Dachs na terenie Jaworzna, kierowano w to miejsce więźniów z obozu macierzyńskiego w Oświęcimiu. Więźniowie obozu jaworznickiego byli ubrani w identyczne pasiaki jak w przypadku obozu macierzyńskiego, był to specyficzny bialo-niebieski pasiak z naszywkami dotyczącymi pochodzenia czy przynależności więźnia oraz chodaki.
Pasiak - w związku z rozpoczęciem działalności Obozu Neu-Dachs na terenie Jaworzna, kierowano w to miejsce więźniów z obozu macierzyńskiego w Oświęcimiu. Więźniowie obozu jaworznickiego byli ubrani w identyczne pasiaki jak w przypadku obozu macierzyńskiego, był to specyficzny bialo-niebieski pasiak z naszywkami dotyczącymi pochodzenia czy przynależności więźnia oraz chodaki.
Wagonik kopalniany – służy do transportu urobku do podszybia. Wagoniki kopalniane w zależności od okresu historycznego były ciągnięte bezpośrednio po spągu, po drewnianych ławach lub po torowisku. Systematycznie rosła także ich pojemność. Pojawiły się także wagoniki samowyładowcze.
Wagonik kopalniany – służy do transportu urobku do podszybia. Wagoniki kopalniane w zależności od okresu historycznego były ciągnięte bezpośrednio po spągu, po drewnianych ławach lub po torowisku. Systematycznie rosła także ich pojemność. Pojawiły się także wagoniki samowyładowcze.
W ramach projektu Muzeum w sieci - wirtualne zwiedzanie Muzeum Miasta Jaworzna dajemy Państwu możliwość zwiedzenia wystaw stałych:
- Salonik mieszczański,
- Judaika,
- Najdawniejsze dzieje górnictwa węgla kamiennego na ziemiach polskich,
- Ekspozycja etnograficzna. Strój ludowy, architektura,
- Obóz dwóch totalitaryzmów. Jaworzno 1943-1956,
prezentowanych w naszym Muzeum w domowym zaciszu. Ponadto będą Państwo mogli bliżej zapoznać się z ponad osiemdziesięcioma eksponatami, dla których przygotowano dedykowane infografiki oraz obejrzeć multimedia zamieszczone na wystawach.
Muzeum Miasta Jaworzna
ul. Pocztowa 5
43-600 Jaworzno
śląskie, Polska
e-mail: info@muzeum.jaw.pl
tel.: +48 (32) 6181 950
Słupy ogrodzenia – wykonane z betonu słupy o wysokości ok. 2,5 metra. Po obu stronach umieszczone były ceramiczne izolatory elektryczne, pomiędzy nimi rozciągnięty był drut kolczasty podłączony do wysokiego napięcia. Słupy stanowiły element ogrodzenia obozu, przed nimi znajdował się pas stale grabionego piasku – tzw. pas śmierci, którego początek wyznaczał betonowy słupek o wysokości ok. 1 metra. Od strony zewnętrznej obóz otoczony był wysokim ogrodzeniem z cegły (ok. 4,5 metra wysokości), wzdłuż niego wzniesione zostały wieżyczki strażnicze.
Pianino - pochodzi z lat 20. XX wieku, pokryte politurą mahoniową. Instrument powstał w pierwszej łódzkiej fabryce pianin Carla Koischwitza (ul. Piotrkowska 67), założonej przez Juliusza Koischwitza w 1891 roku. Do 1901 w firmie powstało 800 instrumentów, w okresie międzywojennym produkcja firmy wzbogaciła się również o fortepiany.
Popiersie Fryderyka Schillera – wykonane w latach 20. XX wieku, odlane ze sztucznego marmuru inaczej określanego stiukiem (potocznie stiukami nazywano elementy rzeźbiarskie: reliefy i figury, kolumny i elementy architektoniczne, jak i fasety oraz kasetony sufitowe). Fryderyk Schiller to wybitny niemiecki poeta i dramaturg.
Obraz Rynek w Jaworznie (autor: Jacek Gąsior, technika olejna) – przedstawiający jaworznicki Rynek z początku XX wieku. Ilustruje m.in. dawny galicyjski małomiasteczkowy charakter zabudowy Śródmieścia oraz nieistniejący już budynek kościoła pw. św. Wojciecha i św. Katarzyny, przebudowany w połowie XIX wieku, a wyburzony w latach 60. XX wieku.
Żabki do niszczenia opon – do czynnej walki ludności cywilnej zrzeszonej w organizacji partyzanckiej zalicza się również sabotaż. Do skutecznego sabotowania przeciwnika, jako narzędzie w przeprowadzeniu zasadzki, czy też w celu opóźnienia pościgu przydatne mogły być prezentowane „żabki”. Rzucane pod koła samochodu skutecznie przebijały opony unieruchamiając go, co umożliwiło wykonanie zadania. Jako narzędzie proste w konstrukcji mogło być produkowane w tajemnicy, w okolicznych zakładach.
Franciszek Schattanek – urodzony w 1849 roku, zmarł 23 marca 1903 roku w Jaworznie. Do Jaworzna przybył około 1880 roku. Został urzędnikiem w miejscowym zarządzie dóbr państwowych, później objął stanowisko naczelnika stacji kolejowej w Jaworznie. Działał w Towarzystwie Gimnastycznym „Sokół” oraz Towarzystwie Weteranów Wojennych im J.E. Horsetzkyego. Stanowisko naczelnika gminy piastował, co najmniej od 1892 roku. To właśnie pod jego kierunkiem rada gminna czyniła starania o nadanie praw miejskich dla Jaworzna.
Gorset (lata 20. XX wieku) – jest najbardziej reprezentatywną częścią stroju krakowskiego. Gorset traktowany był jako cenna część majątku. Z początkiem XX wieku ukształtowała się moda polegająca na szyciu czarnych, aksamitnych gorsetów i dekorowaniu ich haftem w formie bogatych motywów roślinnych, wykonanym ściegiem atłaskowym. Dekoracja hafciarska jaworznickich gorsetów należy do najbardziej bogatych i zróżnicowanych hafciarsko w całym regionie krakowskim.
Lufa dubeltówki – dubeltówka jest bronią dość specyficzną, posiadającą dwie niezależne lufy ładowane śrutem od tyłu, łamiąc ją wcześniej przy zamku. Ten rodzaj broni ewoluował na przestrzeni XIX wieku stając się głównie bronią myśliwską. W czasie II wojny światowej żołnierze działający w partyzantce często używali każdej dostępnej im broni w tym również dubeltówek. Nie bez powodu po wejściu Armii Czerwonej dokonywano konfiskaty broni myśliwskiej pod pretekstem jej rejestracji.
Serwis porcelanowy – z lat 20. XX wieku, zestaw zachwyca ciekawymi zdobieniami: malowanymi, złoconymi i nadrukowanymi. Serwis został wyprodukowany w fabryce porcelany Victoria AG, działającej w miejscowości Altrohlau (obecna nazwa: Stará Role w Republice Czeskiej). Najciekawszym elementem zdobniczym jest kalkomania ceramiczna w kształcie tonda nadrukowana na licu naczyń. Widzimy w nich sceny mitologiczne, np. na dzbanku znajduje się scena przybycia Telemacha, syna Odyseusza, na wyspę Kalipso. Wzór oparto na obrazach Angeliki Kauffmann – szwajcarskiej malarki epoki klasycyzmu.
Gąsior – baniak, butla z grubego szkła o wąskiej szyjce przechodzącej w kulisty brzusiec, w dolnej części lekko zwężony, przeznaczona do przechowywania płynów. W warunkach domowych w gąsiorze wyrabia się wino owocowe. W celu zabezpieczenia przed stłuczeniem trzymany jest w dopasowanym koszu wykonanym z patyków leszczynowych, wyściełanym sianem.
Piec kaflowy – z początku XX wieku, szkliwiony w kolorze brązowym. Dekoracyjny kostium pieca ujęty został w secesyjne motywy roślinne.
Stępa – narzędzie służące do tłuczenia zboża na kaszę. Składa się z wysokiego, wąskiego wydłubanego w pniu drzewa zagłębienia w kształcie walca i podłużnego ubijaka – wykonanego z drewna z przymocowaną częścią metalową – zwanego stęporem. Działanie stępy ręcznej było podobne do moździerza. Ubijak trzymało się oburącz i uderzało w zagłębienie ze zbożem.
Portiery i lambrekiny – okienna dekoracja tekstylna, rekonstrukcja wykonana według wzoru z lat 20. XX wieku, wykonane z aksamitu, zdobione haftem.
Nosidła drewniane – zakładane na ramiona, używane do przenoszenia wody z odległych zbiorników wodnych rzek czy studni. Nosidło ma kształt belki profilowanej z wycięciem na szyję. Ramiona wklęsłe, w dalszej części wydłużone, służące jako uchwyty. Pośrodku znajduje się wycięcie na szyję. Na końcu każdej z drewnianych części jest zamontowana metalowa obręcz z okiem i długim wygiętym hakiem służącym do zaczepiania wiadra.
Moździerz – naczynie z tłuczkiem do ręcznego ucierania, rozdrabniania i kruszenia surowców naturalnych. Naczynie i tłuczek odlane z mosiądzu. Ścianki moździerza proste, górna krawędź wywinięta na zewnątrz. Część robocza tłuczka jest spłaszczona, aby rozdrabniane substancje nie przemieszczały się przy uderzaniu w nie. Po obu stronach środkowej części korpusu umocowane symetrycznie dwa uchwyty.
Granaty ręczne - ludność cywilna, w tym pracownicy zakładów przemysłowych w celu walki z okupantem, w czasie II wojny światowej, często na własną rękę produkowali broń, czy narzędzia służące temu celowi. Prezentujemy Państwu granaty ręczne wykonane przez górników w okolicznych kopalniach. Wykonanie w kopalni było zapewne spowodowane dostępem do materiałów wybuchowych oraz wiedzy pracowników.
Sferosyderyt – jest rodzajem zbudowanej głównie z syderytu (węglanu żelaza) skały osadowej o brunatnym zabarwieniu. Uboga ruda żelaza występuje najczęściej z domieszkami kalcytu, manganu i magnezu, formujących się w postać konkrecji, z których największe osiągają średnice dochodzące do około jednego metra. Sferosyderyty odkrywane są najczęściej w trakcie prac i eksploatacji prowadzonych w warstwach łupków ilastych.
Kilof górniczy – jednym z podstawowych narzędzi pracy górnika jest kilof. Nie mogło ich również zabraknąć w przypadku kopalni jaworznickich. Początkowo kilofy były jednoczęściowe z różnymi rodzajami zakończenia, przypominającym szpikulec do użycia przy twardszej ścianie oraz szerszymi przy miększej. Z czasem zdano sobie sprawę jak ważne jest by górnik pracował w jednym miejscu, przez co zaczęto stosować kilofy z wymiennym ostrzem, umożliwiając wymianę zakończenia bez konieczności bezzwłocznego udania się do kowala.
Lampy górnicze – praca w kopalni należy do jednej z bardziej uciążliwych, poza ciężkimi warunkami spowodowanymi wycieńczeniem fizycznym, dochodził brak światła. W związku z tym wprowadzono do użycia lampy górnicze. Prezentowane w naszym muzeum są lampy z każdego okresu działalności, począwszy od olejowych z XIX wieku, poprzez karbidowe z XIX i XX wieku, czy benzynowe z połowy XX wieku, po lampy elektryczne. Lampy olejowe, poza funkcją oświetleniową, odmierzały dodatkowo czas pracy.
Tora (hebr. Prawo) – zawiera fragment ostatniej księgi Mojżeszowej – Powtórzonego Prawa. Tekst, jak nakazuje żydowska tradycja, został napisany ręcznie w języku hebrajskim na pergaminie wykonanym ze skóry jagnięcej. Tora to inaczej Pięcioksiąg Mojżeszowy składający się z następujących ksiąg: Rodzaju, Wyjścia, Kapłańskiej, Liczb i Powtórzonego Prawa. Zwój Tory to najważniejszy element synagogi. Na co dzień przechowywany w specjalnej szafie ołtarzowej zwanej Aron ha Kodesz (hebr. Święta Arka), która znajdowała się przy wschodniej ścianie sali modlitwy.
Ausweis (karta identyfikacyjna) był rodzajem zaświadczenia o zatrudnieniu wystawianym przez zakłady pracy polskim robotnikom oraz członkom ich rodzin. W skrajnych przypadkach dokument ten pozwalał na wydostanie się z łapanki, jak i chronił przed przymusową wywózką do pracy na terenie Niemiec.
Kennkarta (karta rozpoznawcza) była podstawowym i obligatoryjnym dokumentem identyfikacyjnym wydawanym od 1941 roku obywatelom Generalnej Guberni przez niemieckie władze okupacyjne. Kennkartę tworzył podłużny arkusz cienkiego kartonu składanego do postaci trzykartkowej książeczki. Kolor dokumentu pozwalał na wyróżnienie narodowości posiadacza (Polacy otrzymywali Kennkarty szarego koloru).
Niwelator – mocowane na statywie optyczne urządzenie geodezyjne, pozwalające na przeprowadzenie pomiędzy dwoma punktami w terenie pomiaru różnic ich wysokości z pomocą dwóch ustawionych pionowo łat geodezyjnych (pikiet). Porównanie odczytów z łat geodezyjnych określa różnicę wysokości między punktami terenowymi. Pomiar ten nazywany jest niwelacją.
Kredens (lata 20. XX wieku) – składał się z zamykanej jedno lub dwudrzwiowej podstawy oraz z nadstawy z półkami. Półki wieńczyła ozdobnie profilowana listwa. Całość pokrywano malaturą w kolorze zielonym, z dekoracją w formie drobnych motywów roślinnych. W późniejszym okresie kredensy malowano na biało.
Pieniądz zastępczy – w związku z kryzysem gospodarczym lat 20. XX wieku, wiele zakładów pracy rozpoczęło emisję pieniędzy zastępczych, wymienialnych w zakładowych sklepach, konsumach. Konsumy jako miejsca dobrze zaopatrzone oferowały różnego rodzaju asortyment od produktów spożywczych po przemysłowe. Wykonane ze szkła czy innego dostępnego materiału pieniądze zastępcze były natomiast często wypłacane zamiast zwyczajnej wypłaty lub jako jej uzupełnienie.
Obudowa drewniana z wiązaniem typu polskiego – obudowa składa się z dwóch stojaków i stropnicy. Miejsce połączenia stojaka i stropnicy nazywa się wiązaniem. W wiązaniu polskim w grubszym końcu stojaka wykonuje się półokrągłe wycięcie, tzw. olunek, w którym to wycięciu spoczywa stropnica. Dwa stojaki i połączona z nimi stropnica tworzą tzw. odrzwia. Obudowa drewniana z wiązaniem typu polskiego wykorzystywana była już w średniowieczu i nowożytności w górnictwie kruszcowym.
Taśma miernicza – jest jednym z najstarszych i najprostszych urządzeń (obok linek i łańcuchów) pozwalających - po zastosowaniu podstawowej trygonometrii – na prowadzenie pomiarów terenowych. Oprócz liniowych pomiarów powierzchni, odpowiednie zestawienie lin i łańcuchów umożliwiało mierzenie w głąb ziemi, czy dokładne szacowanie przebiegu projektowanych sztolni i szybów górniczych.
Wagonik kopalniany – służy do transportu urobku do podszybia. Wagoniki kopalniane w zależności od okresu historycznego były ciągnięte bezpośrednio po spągu, po drewnianych ławach lub po torowisku. Systematycznie rosła także ich pojemność. Pojawiły się także wagoniki samowyładowcze.
Model maszyny parowej – wynalezienie maszyny parowej należy przypisać Thomasowi Newcomenowi i Jamesowi Wattowi. Spalając pod napełnionym wodą kotłem drewno lub węgiel, doprowadza się wodę do wrzenia. Wytworzona para wodna doprowadzana jest do cylindra, gdzie napędza tłok. Następnie wytworzona energia przenoszona jest na wał korbowy i koło zamachowe, które mogło napędzać maszyny fabryczne. Prezentowana makieta została opracowana w 1902 roku przez Rudolfa Doute ze szczakowskiej cementowni.
Galena – ruda ołowiu, pod względem chemicznym to siarczek ołowiu (II). Najcześciej zawiera ok. 86,6% ołowiu oraz domieszkę srebra do 0,3% (powyżej 1% jest to galena srebronośna). Najczęściej tworzy kryształy sześcio- i ośmiościenne. Galena stanowi główny składnik złóż ołowiu rejonu śląsko-krakowskiego, na którym znajduje się Jaworzno. Pozyskiwana na terenie Jaworzna przynajmniej od II połowy XII wieku do połowy XVII wieku.
Kieliszek kiduszowy – wykonany ze srebra z wygrawerowanym ornamentem roślinno- geometrycznym, który przeplata się z widokami architektonicznymi, które mogą nawiązywać do świętych dla Żydów budowli w Ziemi Obiecanej. Pucharki i kieliszki kiduszowe używane były do celów rytualnych podczas ceremonii Kiddusz (hebr. uświęcenie), którą odprawiał ojciec rodziny nad kielichem wina na rozpoczęcie szabatu oraz innych świąt żydowskich. Po zakończeniu błogosławieństwa gospodarz wypijał większą część wina z kielicha, pozostałą część mogli wypić inni uczestnicy.
Odciski roślin karbońskich – flora karbońska zachowuje się najczęściej w formie odcisków, odbitych w utrwalonym przez czas podłożu. Trafiające na ilaste bądź piaszczyste podłoże fragmenty prastarych roślin podlegały wraz z nim procesowi diagenezy (tworzenia skały zwięzłej), jednocześnie ulegając dekompozycji, lub – w przypadku depozytu w warunkach beztlenowych – częściowej karbonizacji.
Teodolit – w 1571 roku niejaki Leonard Digges skonstruował przeziernikowe urządzenie służące do terenowych pomiarów kątów poziomych i pionowych. Przyrząd ten nazwał teodolitem. Głównym zastosowaniem teodolitu są pomiary przy pracach geodezyjnych. Teodolity zostały udoskonalone w końcu XVIII wieku wraz z postępem technicznym i opatentowaniem precyzyjnych tokarek.
Lampa naftowa – emituje światło przez spalanie nafty. Lampa posiada miały zbiornik na naftę, na którym umieszczono palnik zaopatrzony w regulowany pokrętłem knot. Całość chroni szklany kominek, którego kształt ułatwia cyrkulację powietrza, a tym samym proces spalania. Lusterko przy lampie służyło do zwiększenia strumienia światła co powodowało lepsze oświetlenie pomieszczenia.
Stół (początek XX wieku) – początkowo pełnił funkcję reprezentacyjną, stawiano go pod ścianą izby jako podstawę dla domowego ołtarza tzw. „świętego kąta”. Najpopularniejszy był typ stołu skrzyniowego, z prostokątnymi blatami, o graniastych lub toczonych nogach, wyposażony w podwieszoną szufladę.
Pająk bożonarodzeniowy (rekonstrukcja) – ozdoba świąteczna. Lokalną specyfiką było wykonywanie bibułowych kwiatów. Zdobiono nimi zarówno obrazy i figury świętych, krzyże, feretrony. Kwiaty wykorzystywano w plastyce obrzędowej np. do ozdabiania palm wielkanocnych i słomianych pająków bożonarodzeniowych.
Strój ochronny do pracy na zawodnionych pokładach – impregnowany, gruby parciany materiał kombinezonu górniczego zapewniał częściową ochronę przed zimnem i przemoczeniem w podtopionych korytarzach, nieporównywalną jednak z ochroną gwarantowaną przez współczesne tworzywa sztuczne i pianki. Przed wodą skapującą ze stropu chroniła czapka z szerokim, opadającym na ramiona rondem.
Oleodruki (początek XX wieku) – obrazy o tematyce religijnej, wykonane techniką druku olejnego na papierze. Kupowano je na targach, od sprzedawców „domokrążców” lub przywożono z pielgrzymek. Oleodruki wieszano pod sufitem za listwą tzw. „spongą”.
Kipa – nakrycie głowy noszone na co dzień przez żydowskich mężczyzn. Tradycyjni, pobożni Żydzi nosili kipę przez cały czas na głowie, aby wyrazić swój szacunek do Najwyższego.
Skrzynia (koniec XIX wieku) Skrzynia była najbardziej archaicznym meblem w domu wiejskim. Miał również funkcję symboliczną bowiem stanowiła część wiana (posagu) gospodyni. Przechowywano w niej odzież świąteczną, pościel, dokumenty i inne wartościowe przedmioty. Na jaworznickich skrzyniach utrwalił się typ zielonej malatury oraz motywy zdobnicze w formie prostokątnych pól namalowanych na ściance czołowej w niebieskim lub czerwonym kolorze. Na tym tle malowano dekorację w formie bukietu tulipanów w wazonie.
Piec (rekonstrukcja, wzór z końca XIX wieku) – było to urządzenie ogniowe, służące do gotowania, pieczenia, i ogrzewania wnętrza izb. Najstarsze piece w domach wiejskich budowano z kamienia i gliny. Piec początkowo posiadał otwarte palenisko, z czasem zostało one nakryte żeliwna płytą.
Księga Estery (hebr. Megillat Ester) – zwój Księgi Estery z papierowym etui. To jedna z ksiąg hebrajskiej Biblii opowiadająca o cudownym ocaleniu narodu żydowskiego w Persji w V wieku p.n.e. przez żydówkę Esterę (hebr. Hadasa), żonę króla perskiego Achaszwerosza. Tekst zwoju był czytany podczas żydowskiego święta Purim, które było obchodzone na pamiątkę wydarzeń opisanych w księdze. Prezentowany zwój Megillat prawdopodobnie jest egzemplarzem do użytku domowego, ponieważ zawiera ilustracje przedstawiające sceny biblijne, co nie było dozwolone w przypadku zwojów czytanych w synagogach.
Solniczka – uniwersalny przedmiot do przechowywania soli. Nieodzowny na stole szabatowym. Obok świec szabatowych i kielicha kiduszowego stały dwie chałki nakryte białą serwetą oraz solniczka. Chałki były symbolem podwójnych porcji manny, która co piątek była zsyłana Izraelitom na pustyni po wyjściu z Egiptu. Z kolei sól to symbol świętości. Podczas Szabatu w soli maczano spożywane kawałki chałek.
Cep – narzędzie rolnicze służące do młócki, czyli wyłuskiwania dojrzałych ziaren ze ściętych zbóż. Zbudowany jest z dwóch kijów: dzierżaka (dłuższego) do trzymania w ręku i bijaka (krótszego) do bicia w warstwę kłosów. Należało opanować odpowiednią technikę, by obracając dzierżakiem wykonywać bijakiem ruchy okrężne bez przerywania czynności uderzania cepem o zboże. Na końcu kijów przymocowany jest skórzany kapturek (kapica). Oba kije łączy rzemień.
Żarna (koniec XIX wieku) – służyły do mielenia ziaren zboża. Na naszym terenie używano żaren w typie stolikowym. Górny kamień – nazywany „leżakiem” – nałożony był na dolny, oba osadzano w grubym drewnianym blacie wspartym na czterech nogach.
Odlew pnia kalamitu – kalamity były drzewiastymi roślinami, osiągającymi około 10 metrów wysokości i wyróżniającymi się charakterystyczną, poprzecznie segmentowaną i żebrowaną korą pnia. Kalamity porastały powierzchnię ziemi na przełomie karbonu i permu (około 300 mln lat temu), a ich szczątki są powszechnie odkrywane w pokładach węgla kamiennego na terenie Polski. Do najczęściej spotykanego typu skamieniałości kalamitów należą wewnętrzne odlewy pni.
Jad (hebr. ręka) – wskazówka do czytania Tory. Przypomina pałeczkę z rękojeścią o zróżnicowanych kształtach, z zakończeniem w formie dłoni z wyciągniętym palcem wskazującym, na którym widnieje pierścień z czarnym kamieniem. Na środkowej kuli widoczna gwiazda sześcioramienna. Jad to przyrząd liturgiczny, na co dzień przechowywany wraz ze zwojami Tory w Aron ha Kodesz. Używano go w synagodze podczas czytania Tory. W czasie nabożeństwa lektor śledził nim czytany tekst, gdyż według żydowskiej tradycji świętego zwoju nie wolno dotykać.
Obraz Feliks Radwański syn (autor: Jacek Gąsior) – urodzony 5 stycznia 1789 roku w Krakowie, zmarł 15 października 1861 roku w Krakowie. Był architektem, malarzem, profesorem Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz Instytutu Technicznego. Zajmował się przebudową kościoła parafialnego św. Wojciecha, prowadzoną w latach 1830 – 1833 oraz organizacją rynku zgodnie z koncepcją zawartą raporcie swego ojca z 1825 roku.
Obraz Feliks Radwański ojciec (autor: Jacek Gąsior) – urodzony 25 maja 1756 roku w Krakowie, zmarł 23 marca 1826 roku w Krakowie. Był architektem, profesorem Uniwersytetu Jagiellońskiego i senatorem Rzeczypospolitej Krakowskiej. Zajmował się zagadnieniami gospodarczymi, interesował się górnictwem, które rozwijało się w okolicy Jaworzna. Był w Jaworznie kilkakrotnie. Po raz pierwszy w 1815 roku, kiedy przejmował kopalnie i cynkownie byłego Księstwa Warszawskiego. W 1825 roku odbył ostatnią wizytę podczas, której zainteresował się ukształtowaniem przestrzennym okolicy. Sporządził koncepcję budowy rynku. Po raz pierwszy rynkiem nazwał plac przed kościołem św. Wojciecha. Projekt został realizowany.
Pierścień zaślubinowy – srebrna, okrągła obrączka z nakładanym motywem w kształcie budowli z kopertowym dachem, który otwiera się na zewnątrz. Na obrączce, po obu stronach budowli widoczne są symbole żydowskie w kształcie gwiazdy sześcioramiennej. Motyw zdobienia żydowskiej obrączki ślubnej modelem budowli pojawił się już w średniowieczu. Zwieńczenie przybierało formę wyobrażenia wspólnego domu, w którym zamieszka para młoda, bądź też symboliczne przedstawienie Świątyni Jerozolimskiej. Podczas ceremonii kiduszin pan młody zakładał pierścień ślubny swojej wybrance na palec wskazujący prawej ręki wypowiadając słowa przysięgi.
Lichtarz – służył do osadzenia jednej świecy szabatowej. Nawiązuje do pierwszej powinności, jaką należało uczynić na powitanie Szabatu, którą było zapalenie dwóch świec. Pierwsza symbolizowała pamięć o Szabacie, a druga jego przestrzeganie. (Pamiętaj – Przestrzegaj). Światło szabatowe zapalała kobieta – matka, wypowiadając specjalne błogosławieństwo.
Tałes – prostokątny szal modlitewny. Na rogach posiada przesznurowane 4 długie białe frędzle zwane cicit, które stanowią jego najważniejszy element. W miejscach przesznurowania frędzli widoczne są naszycia z haftem przedstawiającym żydowskie symbole religijne: gwiazda sześcioramienna i świeczniki siedmioramienne oraz napisy w języku hebrajskim. Na górnej krawędzi szala naszyty został ozdobny kołnierz usztywniający, ozdobiony ornamentem roślinnym oraz koronami. Kołnierz ten zwany jest atarą (hebr. diadem, korona). Tałes nakładany był na głowę lub ramiona przez żydowskich mężczyzn podczas porannych modlitw.
Kaara – żydowski talerz sederowy, datowany na pierwszą ćwierć XX wieku. Talerz został wykonany w Karlsbadzie. Jest to porcelanowy odlew z sześcioma wgłębieniami w kształcie szeroko zakończonych liści na symboliczne potrawy żydowskie. Talerz sederowy był ważnym elementem wieczerzy spożywanej pierwszego dnia żydowskiego święta Paschy, obchodzonego na pamiątkę wyjścia Izraelitów z egipskiej niewoli. W jego treści i przeznaczeniu zawierała się cała hagada, czyli opowieść pesachowa o okolicznościach, jakie towarzyszyły Izraelitom w czasie wyjścia z Egiptu.
Szafa pancerna – dwudrzwiowe szafy o wysokości 200 cm produkowano w ślusarni, działającej w ramach działu gospodarczego. Zapotrzebowanie na szafy ze strony administracji publicznej było duże. Szafy malowano w lakierni na zielony, „trawiasty” kolor. W 1952 roku – w związku z powstaniem technikum – ślusarnia została przekształcona na warsztaty szkolne.
Trylinka – rodzaj sześciokątnej kostki brukowej produkowany w dziale prefabrykacji elementów betonowych więzienia dla młodocianych. Kostką wyłożono alejki w więzieniu oraz na osiedlu dla funkcjonariuszy. Dział prefabrykacji był najcięższym obok górnictwa, kierowano do niego więźniów „opornych w wychowaniu”. Dzienna norma ładowania trylinki do transportu przez więźniów wynosiła 1000 sztuk, czyli 23 tony.
Mundur i pejcz komendanta – replika oficerskiego munduru polowego SS w kolorze feldgrau. Z dystynkcjami obersturmfuehrera (starszy dowódca szturmowy, odpowiednik porucznika) i odznaczeniami, które uzyskał komendant obozu Neu-Dachs Bruno Pfuetze. Obok munduru znajduje się oryginalny skórzany pejcz komendanta obozu, noszony przez niego przy pasku.
Mundur i pejcz komendanta – replika oficerskiego munduru polowego SS w kolorze feldgrau. Z dystynkcjami obersturmfuehrera (starszy dowódca szturmowy, odpowiednik porucznika) i odznaczeniami, które uzyskał komendant obozu Neu-Dachs Bruno Pfuetze. Obok munduru znajduje się oryginalny skórzany pejcz komendanta obozu, noszony przez niego przy pasku.
Naszywka „P” – znak „P” z okresu II wojny światowej. Znak tego typu był wymogiem dla ludności polskiej pracującej przymusowo w Rzeszy Niemieckiej. Często praca była wykonywana niewolniczo, co wiązało się z brakiem zapłaty, zaś celem było „ostateczne zwycięstwo”. Należy również zwrócić uwagę, że Jaworzno zostało wcielone do III Rzeszy, przez co pracownicy przymusowi na tym terenie także byli zobowiązani do noszenia tego znaku. Szacuje się że powstało około 2,8 miliona znaków tego typu.
Różaniec z chleba - równie obciążające jak praca przymusowa, było dla więźniów wyniszczenie psychiczne wynikające z ciągłej niepewności co do własnej przyszłości. W chwilach słabości więźniowie często znajdowali pocieszenie w wierze. Praktyki religijne nie były dobrze widziane przez nadzór obozowy. Oprócz skrytej modlitwy, osadzeni często wyrażali swoją wiarę poprzez łatwe do ukrycia i improwizowane rzemiosło. Ciekawą formą obozowego rękodzieła sakralnego, jest przechowywany w zbiorze muzeum różaniec z chleba wykonany przez więźnia Centralnego Obozu Pracy. Różaniec opleciony został prawdopodobnie na osnowie z nitki więziennego koca. Chleb był jednym z niewielu dostępnych, łatwym w obróbce i niewzbudzającym podejrzeń strażników materiałem.
Obraz Egzekucja 22 rodaków w Szczakowej (autor: Karol Rolski) - obraz przedstawia egzekucję 22 kolejarzy wykonaną 14 stycznia 1942 roku w Szczakowej. Został namalowany w 1951 roku na podstawie relacji naocznych świadków. Na odwrocie obrazu wymienieni zostali wszyscy straceni. Ofiarami byli miejscowi robotnicy węzła kolejowego skazani za akcje dywersyjne. Na miejscu egzekucji zgromadzono ludność z pobliskich domów i zakładów pracy, która miała być świadkiem aktu stracenia. W celu upamiętnienia zamordowanych w miejscu tym, w roku 1979 postawiono pomnik.
Piła do ścinania słupów – skuteczność działań partyzanckich zależała często od możliwości efektywnego działania na tyłach wroga dokonując sabotażu, czy przeprowadzając działania skierowane w niego bezpośrednio. Jednym ze sposobów przeprowadzenia sabotażu było ścinanie słupów. Skuteczna w tego rodzaju działaniach była ręczna piła, którą można było bez większego problemu ukryć, przetransportować się w miejsce sabotażu, użyć oraz uciec z miejsca zdarzenia.
Skrzynia (koniec XIX wieku) była najbardziej archaicznym meblem w domu wiejskim. Miał również funkcję symboliczną bowiem stanowiła część wiana (posagu) gospodyni. Przechowywano w niej odzież świąteczną, pościel, dokumenty i inne wartościowe przedmioty. Na jaworznickich skrzyniach utrwalił się typ zielonej malatury oraz motywy zdobnicze w formie prostokątnych pól namalowanych na ściance czołowej w niebieskim lub czerwonym kolorze. Na tym tle malowano dekorację w formie bukietu tulipanów w wazonie.
Zegar szafowy – z początku XX wieku, wykonany w jaworznickiej pracowni zegarmistrza pochodzenia żydowskiego Slibertschatza. Był to drugi działający w Jaworznie zegarmistrz żydowski obok zegarmistrza Benedetza.