Obóz dwóch totalitaryzmów. Jaworzno 1943-1956
Zapraszamy do zapoznania się do zapoznania z opracowaną przez Muzeum Miasta Jaworzna wystawa czasową pt. Obóz dwóch totalitaryzmów. Jaworzno 1943-1956. Honorowy patronat nad wystawą objął Prezes Instytutu Pamięci Narodowej oraz Sekretarz Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa. Wystawa została dofinansowana ze środków MHP w ramach programu Patriotyzm Jutra. Zainteresowane instytucje zapraszamy do bezpłatnego wypożyczania wystawy.
Wystawa przedstawia w rzetelny, kompleksowy i przystępny sposób dzieje obozu, który funkcjonował w Jaworznie w latach 1943-1956. Jaworznicki obóz to miejsce symbolicznego spotkania nazizmu i komunizmu. W 1943 r. utworzono tu filię KL Auschwitz-Birkenau: Neu-Dachs. W 1945 r. komuniści przejęli hitlerowski obóz i w oparciu o jego infrastrukturę utworzyli Centralny Obóz Pracy. Rok 1949 przyniósł likwidację obozów pracy w całym kraju, natomiast w Jaworznie rozpoczęto przebudowę COP na eksperymentalne Centralne Więzienie dla Młodocianych Więźniów Politycznych. Tragiczna historia tego miejsca kończy się w 1956 r.
Historia obozu dwóch totalitaryzmów jest jednym z głównych zainteresowań badawczych Muzeum – mówi dyrektor Muzeum Miasta Jaworzna Przemysław Dudzik – wiedza na jego temat nie powinna być hermetyczna i dostępna dla garstki specjalistów, ale jak najszerzej upowszechniana i popularyzowana oraz powinna wchodzić w obręb szeroko rozumianej pamięci społecznej. Dlatego Muzeum przygotowało mobilną wystawę czasową na roll-up’ach ze stanowiskiem multimedialnym, która będzie bezpłatne wypożyczana do innych muzeów, szkół i instytucji kultury w całym kraju.
Przy opisywaniu rzeczywistości obozowej zdecydowano się użyć dwóch, uzupełniających się narracji — — wyjaśniającej i mikrohistorii – mówi Adrian Rams, autor scenariusza wystawy – w przypadku narracji wyjaśniającej, aby przedstawić rzeczywistość obozową należy odwołać się do wiedzy o totalitaryzmach jako zjawisku uniwersalnym umożliwiających wyciąganie wniosków natury ogólnej. Narracja mikrohistoryczna zmierza do podobnych celów, jednak operuje na niższych poziomach rzeczywistości historycznej — przygląda się ludzkiemu działaniu i opisuje życie codzienne. Konsekwencją tego założenia jest przedstawienie historii Obozu dwóch totalitaryzmów w dwóch perspektywach: ogólnej – obóz w Jaworznie jako część historii funkcjonowania w Polsce systemów totalitarnych w szerokim tle porównawczym oraz szczegółowej – tworzenia i ewolucji samego obozu w Jaworznie w dwóch okresach historycznych: 1943-1945 i 1945-1956.
Materiały zamieszczone na stronie są dostępne na licencji CC-BY-NC – Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne 3.0 Polska.
Plansze do wystawy
